Verbum

гразь

1. Размоклая зямля на дарозе; багна, бруд (БРС). Тое ж баўту́ха, калату́ха, калату́ша, блінцы́, калані́ца, па́валка (Слаўг.), уме́т (Кір. Тураўскі XII ст. Хрэст. па гіст. бел. м. 1961, 19, 504).

2. Гразкае месца, дзе падоўгу стаіць вада (Слаўг.).

3. Пыл, смуга на зямлі вясной (Слаўг.).

гран

1. Вузкая палоска, узараная ў склад пры сеянні бульбы на нізкім месцы. Паміж такімі палоскамі зроблены глыбокія разоры для сцёку вады (Стол.).

2. Баразна бульбы (Стол.).

гра́на Лінія, рыска, праведзеная на зямлі, ад якой дзеці пры гульні ў лапту дзеляць месца на «горад» і «поле» (Тур.). Тое ж чарта́, лі́нія, чур (Слаўг.).

гра́нды Павал, дрэвы, паваленыя або зламаныя ветрам (Гарб.). Тое ж поваль, гразалом, буралом, лом (Слаўг.).

□ в. Гра́ндзічы каля г. Гродна.

грані́ца

1. Лінія ў выглядзе вузкай палоскі зямлі, дзірваністай броўкі або разоры, якая падзяляе два сумежныя ўчасткі (Віц. Касп., Нясв., Рэч., Слаўг.).

2. Пратаптаны след на сенажаці ў час касавіцы паміж участкамі, на полі ў час уборкі; мяжа паміж калгаснымі лясамі (Слаўг.).

3. Умоўная мяжа паміж зямельнымі абшарамі вёсак (Слаўг., Стол.).

4. Сцежка або дарожка на мяжы (Слаўг.).

5. Дзяржаўны рубеж (БРС).

6. Града, ляха (Віц., Пол.).

□ пас. Грані́ца каля в. Рэкта Слаўг.

гра́нка

1. Градка, ляха (Жытк.).

2. Баразна бульбы, рад кукурузы, буракоў, морквы (Жытк., Стол.).

3. Баразна, якая ўтвараецца за плугам (Жытк.).

грант

1. Біты камень для рамонту дарог (Гродз.).

2. Гравій; буйны пясок, жвір (Гродз.).

грань

1. Узгорыстая межавая лінія; дзірваністая броўка паміж участкамі (Нас. АУ, Сал., Слаўг., Станг 74, Стаўбц. Прышч.).

2. Межавы зямельны знак, які адзначаўся на дрэве, пад якім рабілася яма з вуголлем (АЛМ 1, ук., Герм. 188).

□ в. Грані (Брэст. Лемц. Айк).

грача́нішча Поле, на якім расла грэчка (Глуск. Янк. II, Нясв., Слаўг., Смален. Дабр.). Тое ж грацаві́нне, грацкаві́нне, грацковінне, грацковішча, грача́нне, грачы́шнік, грачы́нішча, грачы́шча (Слаўг.), грацко́ўе (Глуск. Янк. II. Мсцісл. Юрч., Нясв., Рэч., Слаўг., Смален. Дабр., Смал., Шчуч.), грачы́шнік (Смален. Дабр.), грацковішча (Смал.), грэчанне (Крыч.), грэча́нішча (Рэч.), грэчані́шча (Сал.).

гродзь Перагародка на рацэ з жалезных крукоў; ез (ЖР, т. III, нарыс IV, 45).