Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

рэкаачышча́льны, ‑ая, ‑ае.

Які служыць для ачысткі дна ракі. Рэкаачышчальная машына.

рэкагнасцы́раваны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад рэкагнасцыраваць.

рэкагнасцы́равацца, ‑руецца; незак.

Зал. да рэкагнасцыраваць.

рэкагнасцы́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

1. Зрабіць (рабіць) разведку перад пачаткам баявых дзеянняў. Рэкагнасцыраваць дарогу.

2. Абследаваць (мясцовасць) для правядзення геадэзічных работ.

[Ад лац. recognoscere — разглядаць, даведвацца.]

рэкагнасцыро́вачны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да рэкагнасцыроўкі. Рэкагнасцыровачны паход. Рэкагнасцыровачныя работы.

2. Які робіцца для доследу, для вызначэння якасці. Рэкагнасцыровачны пасеў.

рэкагнасцыро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. рэкагнасцыраваць; разведка, агляд, абследаванне. Рэкагнасцыроўка мясцовасці.

рэкамендава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. рэкамендаваць.

рэкамендава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад рэкамендаваць.

рэкамендава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак. і незак.

1. Назваць (называць) сябе пры знаёмстве. Пры выпадку незнаёмым дзяўчатам па сакрэту .. [Саша] рэкамендаваўся маёрам-дэсантнікам. Новікаў.

2. толькі незак. Зал. да рэкамендаваць.

рэкамендава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак. і незак., каго-што.

1. Станоўча характарызуючы каго‑, што‑н., прапанаваць выкарыстаць на службе, рабоце і пад. Рэкамендаваць настаўніка. Рэкамендаваць кнігу. □ [Кавалёў:] — Я выклікаў вас па важнай справе. Мне рэкамендавалі вас як добра пісьменнага чалавека. Чарнышэвіч. // Даць (даваць) каму‑н. пісьмовы станоўчы водзыў для ўступлення ў якую‑н. арганізацыю ці паступлення на працу. Камуністы, якія некалі рэкамендавалі .. [Карніцкага] у партыю, вучылі быць заўсёды ініцыятыўным і настойлівым, вучылі заўсёды глядзець наперад! Паслядовіч.

2. Параіць (раіць), прапанаваць зрабіць што‑н., заняцца чым‑н. Рэкамендаваць заняцца спортам.

3. Назваць (называць) пры знаёмстве. Тым часам Генрых падаў руку, пачаў рэкамендаваць мяне студэнту. — Браніслаў! — неахвотна кінуў той, вітаючыся. Карпюк. [Ларыса:] — Хадзі сюды, Люба... Ты, можа, незнаёма з маім фурманам — рэкамендую. — А фурман скочыў з перадка, падбег і ўхапіў Любіны рукі. — Ігнась!.. Мурашка.