Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

маргну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Аднакр. да маргаць (у 1–3 знач.).

•••

Вокам не маргнуць — а) не праявіць пачуццяў, настрою, не падаць віду; б) доўга не раздумваць, не вагацца (перад тым, як зрабіць што‑н.).

Як вокам маргнуць — пра вельмі хуткае дзеянне.

маргу́н, ‑а, м.

Разм. Той, хто часта маргае вачыма.

маргу́ха, ‑і, ДМ ‑гусе, ж.

Разм. Жан. да маргун.

мардабо́й, ‑ю, м.

Разм. Біццё па твары; мардабойства. Да якога-небудзь .. камандзіра-афіцэрыка нельга было даступіцца .. Ледзь хто чым не дагадзіў — бізуны і мардабой, не звяртаючы ўвагі хто гэта быў — жанчына ці стары. Машара.

мардабо́йства, ‑а, н.

Разм. Тое, што і мардабой. Салдаты былі азлоблены супроць мардабойства афіцэраў. Паслядовіч.

мардава́нне, ‑я, н.

Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. мардавацца, мардаваць.

мардава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; незак.

1. Выбівацца з сіл, знясільвацца. [Шэя:] — Ай, ай, няхай бы, сусед, мне даў [куфэрак], я б сам усё гэта зрабіў, навошта суседу мардавацца. Гартны.

2. Разм. Мучыцца, пакутаваць. Дзеці мардаваліся, мыляліся, некаторыя плакалі, пішучы гэтае слова [экзаменацыйная]. Колас.

мардава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак., каго.

1. Знясільваць цяжкай працай, марыць. Парабкоў .. [Плышэўскі] мардаваў на полі і на сенажаці ад цямна да цямна. Чарнышэвіч.

2. Разм. Мучыць, прыносіць пакуты. Моцна засела [у Галілея] ўзнятае сходам абурэнне і скрозь мардавала яго назо[й]лівай .. турботай, ад якой стары не ведаў сам куды дзецца. Зарэцкі.

марда́сты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і мардаты. Спаважна падаў сваю пухлую далонь непаваротлівы, мардасты Пшанічны. Быкаў.

марда́сы, ‑аў; адз. няма.

Груб. У выразе: па мардасах — па твары (біць), пра аплявухі. Мы ім [Пятлюру, Савінкаву, Антонаву] — па мардасах Ды пусцілі без зубоў. Крапіва.