Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

мане́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Паходная металічная пляшка з накрыўкай або біклажка для віна ці вады. // Накрыўка ад гэтай пляшкі ў выглядзе шклянкі.

2. Разм. Круглая бляшанка.

мане́рнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць манернага. Народнае мастацтва не церпіць манернасці.

мане́рнічанне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. манернічаць.

мане́рнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Ненатуральна паводзіць сябе; крыўляцца. Спачатку .. [Касьянава] манернічала і іграла дзяўчыну «не ад гэтага свету». «Полымя».

мане́рны, ‑ая, ‑ае.

Ненатуральны, пазбаўлены прастаты. Манерная ветлівасць. Манерная мода. Манерная назва кнігі.

мане́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.

Разм. Тое, што і манернічаць.

мане́та, ‑ы, ДМ ‑неце, ж.

1. Металічны грашовы знак. Спытаўшы, як яго завуць, Місюк працягнуў хлопчыку белую манету. Пальчэўскі. [Чырвонаармеец] нёс у шапцы кучу залатых манет. Бядуля.

2. зб. Разм. Металічныя грошы. Чаканіць манету.

•••

Адплаціць (плаціць) той жа манетай гл. адплаціць.

Звонкая манета — тое, што і манета (у 2 знач.).

Прыняць за чыстую манету гл. прыняць.

[Лац. moneta.]

мане́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да манеты. Манетны фонд. // Які мае адносіны да чаканні манет. Манетны станок.

•••

Манетны двор гл. двор.

мане́тчык, ‑а, м.

Чаканшчык манет.

мане́ўр, ‑а, м.

1. Перамяшчэнне баявых сіл з мэтай нанесці ўдар праціўніку. Кавалерыйскі атрад Жаўны.. павінен зрабіць абходны манеўр і зайсці ў тыл немцам. Шамякін.

2. перан. Прыём з мэтай ашукаць, перахітрыць каго‑н. Таня зразумела нескладаны манеўр юнака: ён хацеў прабіцца без чаргі і заняць у вагоне месца на ўсю шумлівую кампанію. Даніленка.

3. толькі мн. (мане́ўры, ‑аў). Тэхнічныя заняткі вялікай колькасці войск або флоту ва ўмовах, блізкіх да баявых. — Ні дрэннае надвор’е, ні суровыя баявыя абставіны, — гаварыў камдыў, — не маглі зламаць волі і ўпартасці байцоў на манеўрах. Каваль.

4. толькі мн. (мане́ўры, ‑аў). Перамяшчэнне вагонаў і паравозаў на чыгуначных пуцях для састаўлення паяздоў.

[Фр. manoeuvre.]