Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

супі́н, ‑а, м.

Спец. Нязменная дзеяслоўная форма, якая ўжываецца для абазначэння мэты пры дзеясловах руху ў некаторых індаеўрапейскіх мовах.

супіна́тар, ‑а, м.

Спец. Артапедычная вусцілка, якая ўжываецца пры пляскатасці ступні як укладка ў звычайны абутак.

[Ад лац. supinare — адкідваць назад.]

су́піцца, ‑плюся, ‑пішся, ‑піцца; незак.

Разм. Пахмурна ссоўвацца (пра бровы). // Хмурыцца, дзьмуцца (пра чалавека). [Маці:] — Дачушка, не супся. Я нічога не ўкрала. Чаго я буду маўчаць? Ермаловіч. / у перан. ужыв. А неба ўсё супілася, цямнела. Вялізная чорная хмара плыла над галавою. Сабаленка.

су́піць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; незак., што.

Разм. Хмурыць (бровы). Змітро падае мне гармонь, супіць бровы: — Ты, музыкант, марш дамоў! Жычка.

суплетыві́зм, ‑а, м.

Формаўтварэнне слоў, цесна звязаных адзінствам лексічнага значэння, але з рознай марфалагічнай структурай.

суплеты́ўны, ‑ая, ‑ае.

У выразе: суплетыўныя формы гл. форма.

супло́ддзе, ‑я, н.

Некалькі пладоў, якія развіліся з асобных кветак суквецця і зрасліся разам нібы ў адзін плод.

су́пніца, ‑ы, ж.

Міска для супу. Раней .. [Антанюк] высмейваў гэтае хаванне дарагіх талерак, супніц: на якое ліха іх тады купляць! Шамякін.

супо́лка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.

Аб’яднанне людзей, якія ставяць сабе якія‑н. агульныя задачы; арганізацыя. Далей Іларыён Свянціцкі пытаецца пра выдавецкую суполку «Наша хата», пра яе паявы ўзнос. «Полымя». Акрамя беларускай класікі, суполка [«Загляне сонца і ў наша вакенца!»] выдавала і навукова-папулярныя брашуры. Семашкевіч. // Разм. Наогул якая‑н. група, аб’яднанне. [Таня] станавілася кіраўніком гэтай суполкі трох саламяных удоў. Машара.

супо́льна, прысл.

Сумесна, разам. Гора кідае .. [чалавека] на пошукі таварышаў, гараваць супольна лягчэй. Мікуліч.