Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

курсо́граф, ‑а, м.

Спец. Навігацыйны прыбор для аўтаматычнага запісу курсу карабля (судна).

курсо́рны, ‑ая, ‑ае.

Беглы, без падрабязнага разбору (пра школьнае чытанне тэкстаў на замежнай мове).

[Ад лац. cursóris — беглы.]

курсо́ўка, ‑і, ДМ ‑соўцы; Р мн. ‑совак; ж.

Дакумент на права лячэння і харчавання на курорце, звычайна з забеспячэннем жылплошчай за межамі санаторыя.

ку́рсы,

гл. курс (у 4 знач.).

курта́ж, ‑у, м.

У капіталістычных краінах — узнагарода маклеру або іншым пасрэднікам у камерцыйных здзелках.

[Фр. courtage.]

курта́жны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да куртажу. Куртажны працэнт.

курта́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. З кароткім хвастом (пра жывёл). Так і здавалася, што тут ад шуму нашай машыны падымуцца і закружаць імклівыя куртатыя качкі. Скрыган.

2. Недастатковага росту; малы, кароткі. У натоўпе, што імгненна радзеў, Міхась заўважыў куртатага няўклюднага чалавека і вельмі ўзрадаваўся. Асіпенка. Хвойнік на балоце расце на купінах. Ён там куртаты, нізкі і напалову сухі. Галавач. / Пра пальцы. Калі Дарошка прыкурвае, я заўважаю, што вялікі палец на яго правай руцэ нейкі куртаты. Шынклер.

3. Кароткі, цесны (пра адзенне). Куртаты пінжак.

4. перан. Іран. Абмежаваны, няпоўны. Руху ўперад няма і ў жартах А. Паўловіча: куды ні зірні — усё той жа куртаты змест, гумар [якога] зусім знікае ў надзвычайна расцягнутых вершах. Багдановіч.

ку́ртачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Памянш.-ласк. да куртка; невялікая, дзіцячая куртка. Другі [хлопчык] — чарнявы, у паласатых штоніках і жоўтай куртачцы. Арабей.

ку́ртачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да курткі.

ку́ртка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Верхняя кароткая вопратка, якая зашпільваецца на гузікі ці на замок. Скураная куртка. □ Сцяпан Струк быў у паношанай шэрай суконнай куртцы сваёй работы. Пестрак.