Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

акружэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. акружаць — акружыць.

2. Становішча, пры якім хто‑, што‑н. знаходзіцца ў кальцы варожых войск. Трапіць у акружэнне. □ Ішлі байцы, якія выбраліся з нямецкага акружэння. Чорны.

3. Навакольныя абставіны, умовы існавання каго‑, чаго‑н. Геаграфічнае акружэнне. Капіталістычнае акружэнне. // Акружаючыя людзі, асяроддзе, у якім знаходзіцца хто‑н. Благое акружэнне. Уплыў акружэння.

акру́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Свавольны, вельмі жорсткі (пра чалавека з норавам). Дзеялася тое за прыгонам. Быў у таго пана, акрутнага і злога пана Дастаеўскага, малады музыкі. Гарэцкі.

2. Цяжкі, безвыходны. Саўка папаў у акрутнае становішча... Ён зацяўся і ўпарта адмаўляў, што бачыўся з паўстанцамі і гаварыў з імі. Колас.

акруці́цца, акручуся, акруцішся, акруціцца; зак.

Разм. Тое, што і адкруціцца (у 1, 2, 4 знач.).

акруці́ць, акручу, акруціш, акруціць; зак., каго-што.

Тое, што і абкруціць (у 1, 2, 4 знач.).

акрыва́віцца, ‑ваўлюся, ‑вавішся, ‑вавіцца; зак.

Пакрыцца, вымазацца крывёю, стаць акрываўленым.

акрыва́віць, ‑ваўлю, ‑вавіш, ‑вавіць; зак., каго-што.

Параніўшы, пусціць кроў; замазаць у кроў. Акрывавіць вопратку. □ Прыцёр Іван плугам сваю мяжу, адсунуў яе хоць трохі да чужой палоскі, за што яму тады і акрывавілі суседзі галаву. Брыль.

акрыва́ўлены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад акрывавіць.

акрыва́ўлівацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да акрывавіцца.

2. Зал. да акрываўліваць.

акрыва́ўліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да акрывавіць.

акрыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да акрыцца.

2. Зал. да акрываць.