Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дэмаграфі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дэмаграфіі. Дэмаграфічныя звесткі.

дэмагра́фія, ‑і, ж.

Навука, якая даследуе склад, колькасць, змяненне насельніцтва.

[Ад грэч. dēmos — народ і graphō — пішу.]

дэмакра́т, ‑а, М ‑раце, м.

1. Прыхільна дэмакратыі.

2. Член буржуазнай дэмакратычнай партыі.

3. Уст. Той, хто паходзіць з народа, прытрымліваецца дэмакратычнага (у 2 знач.) ладу жыцця. Знаёміліся з Касцянком і Баранавым шэсць чалавек: міністр Мікалай Мікалаевіч, дэмакрат са знешняга выгляду і ў адносінах з людзьмі — просты, вясёлы. Шамякін.

дэмакра́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да дэмакрат.

дэмакратызава́цца, ‑зуюся, ‑зуешся, ‑зуецца; зак. і незак.

1. Стаць (станавіцца) больш дэмакратычным.

2. толькі незак. Зал. да дэмакратызаваць.

дэмакратызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Ажыццявіць (ажыццяўляць) дэмакратызацыю чаго‑н. Дэмакратызаваць выбарчую сістэму.

дэмакратыза́цыя, ‑і, ж.

Укараненне прынцыпаў дэмакратыі; перабудова дзяржавы, грамадства, арганізацыі і пад. на дэмакратычных асновах. Дэмакратызацыя прафсаюзаў. Дэмакратызацыя кіравання.

дэмакраты́зм, ‑у, м.

1. Прызнанне і ажыццяўленне дэмакратыі. Дэмакратызм савецкага ладу.

2. Уст. Дэмакратычнасць. Дэмакратызм жыцця.

дэмакраты́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць дэмакратычнага. Дэмакратычнасць поглядаў. Дэмакратычнасць паходжання.

дэмакраты́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Заснаваны на дэмакратыі, які ажыццяўляе дэмакратыю. Дэмакратычны лад. Дэмакратычная рэспубліка. Дэмакратычныя пераўтварэнні.

2. Уст. Уласцівы шырокім слаям працоўнага люду; просты. Дэмакратычнае выхаванне. Дэмакратычныя манеры.