Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ліпу́чы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і ліпкі. Ліпучыя пясчанікі, запоўненыя дзе чорнай, дзе карычневай, а дзе шэрай вадкасцю, усё не канчаліся. М. Ткачоў. Вясна была ў самым разгары. Танклявыя таполькі выкінулі ліпучыя пупышкі. Лукша. Жаночыя размовы ліпучыя — слова за слова, навіна за навіною. Скрыган.

лі́ра 1, ‑ы, ж.

1. Старажытнагрэчаскі струнны шчыпковы музычны інструмент. // перан. Паэт. Ужываецца як сімвал паэзіі, паэтычнай творчасці. Славу спяваеш ты роднаму краю, Сэрца прыносячы дар, Звонкая ліра твая не сціхае, Наш, беларускі пясняр. Русак.

2. Даўнейшы народны беларускі струнны музычны інструмент з клавішамі і корбай.

[Грэч. lyra.]

лі́ра 2, ‑ы, ж.

Грашовая адзінка ў Італіі і Турцыі.

[Іт. lira.]

лірападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які нагадвае па форме ліру ​1 (у 1 знач.). На фоне залацістай палянкі вырысаваўся лірападобны хвост, мігнулі шызыя падкрыллі. Гамолка.

лірахво́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Птушка атрада вераб’іных з бура-шэрым апярэннем і лірападобным хвастом.

лірахво́сты, ‑ая, ‑ае.

Які мае хвост, падобны на ліру ​1 (у 1 знач.). На бярозу ўзляцеў чорны лірахвосты цецярук. Ігнаценка.

лі́ра-эпі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які спалучае элементы лірыкі і эпасу (пра літаратурны твор). Ліра-эпічная паэма.

лі́рнік, ‑а, м.

Гіст. Вандроўны беларускі музыка-пясняр, які акампаніруе сабе на ліры ​1 (у 2 знач.). Пры самай сцяне прытуліўся лірнік. .. Ён круціць корбу ліры і спявае. Вітка.

лі́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ліры ​1. Пачуліся гукі лірных струн. Караткевіч.

ліры́зм, ‑у, м.

1. Элементы эмацыянальнасці, паэтычнай усхваляванасці, сардэчнасці ў творах мастацтва. Апавяданні Змітрака Бядулі .. маюць тую асаблівасць, што ў трагічных малюнкам моцна гучыць тон мяккага, спакойнага лірызму. Каваленка. Паэма П. Труса «Дзесяты падмурак» і выклікае цікавасць перш за ўсё сілай свайго лірызму ў апяванні рэвалюцыі. Гіст. бел. сав. літ.

2. Разм. Лірычны настрой.

лі́рык, ‑а, м.

Аўтар лірычных літаратурных твораў; лірычны паэт. Маякоўскі — найвялікшы лірык сацыялістычнай эпохі. Перкін.