Verbum

ілжы́васць і лжы́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць ілжывага. Ілжывасць рэлігійных догматаў. Ілжывасць буржуазнага друку. □ Ф. Багушэвіч выкрывае лжывасць і недакладнасць прынцыпу буржуазнага права «роўнасці ўсіх перад законам». Лушчыцкі.

ілжы́вы і лжы́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Схільны да хлусні, падману; непраўдзівы, хлуслівы. Ілжывы чалавек. □ Але што .. [ксяндза і яго сястру] прымушае быць такімі лжывымі, ліслівымі, так прыкідвацца! Чарнышэвіч.

2. Які змяшчае ў сабе хлусню, падман, няпраўду; наўмысна скажоны. Ілжывыя словы. Ілжывыя звесткі. Ілжывыя паказанні. // Прытворны, фальшывы. Ілжывы пафас. Ілжывая сціпласць. □ Творы пісьменніка палемічна завостраны супраць ілжывай «экзотыкі» буржуазна-прыгодніцкіх раманаў. Гіст. бел. сав. літ.

3. Які не адпавядае сапраўднасці, рэчаіснасць памылковы. Ілжывыя вывады. Ілжывае вучэнне.

ілжэ... і лжэ...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: «несапраўдны», «непраўдзівы», «ілжывы», напрыклад: ілжэвучоны, ілжэпрарок.

ілжэвучэ́нне і лжэвучэ́нне, ‑я, н.

Выдуманая, фальшывая тэорыя, якая выдаецца за навуковую.

ілжэнаву́ка і лжэнаву́ка, ‑і, ДМ ‑вуцы, ж.

Тое, што не з’яўляецца сапраўднай навукай, але выдаецца за яе.

ілжэнавуко́вы і лжэнавуко́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ілжэнавукі.

ілжэпрыся́га і лжэпрыся́га, ‑і, ДМ ‑сязе, ж.

Злачынства, якое выражаецца ў ілжывым паказанні суду або следству пад прысягай.

ілжэсве́дка і лжэсве́дка, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑дцы, Т ‑ай (‑аю), ж.; Р мн. ‑дак.

Сведка, які (якая) дае лжывыя паказанні.

ілжэсве́дчанне і лжэсве́дчанне, ‑я, н.

Злачынства, якое выражаецца ў наўмыснай дачы лжывых паказанняў судовым або следчым органам.

лжы́васць,

гл. ілжывасць.