Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

машы́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Памянш. да машына (у 1 знач.). Швейная машынка.

2. Невялікая прылада для якой‑н. работы. Машынка для набівання папярос. □ У школе ёсць машынка. На школьным двары ў часе перапынку стрыжэ настаўнік сваіх маленькіх вучняў. Колас. // Разм. Тое, што і пішучая машынка. У прыемнай кабінета дробненька стукала машынка. Кулакоўскі.

•••

Пішучая машынка — механізм з клавішамі-літарамі для ручнога друкавання тэксту.

машынна-...

Першая частка састаўных назваў, якая паказвае адносіны да машыны, машын, напрыклад: машынна-меліярацыйны, машынна-дарожны, машынна-трактарны.

машы́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да машыны, машын (у 1 знач.). Машынны цэх. Машынны парк. □ Мілагучныя жніўныя песні ўпляталіся ў рокат, у гул машынных матораў. Бялевіч. // Які вырабляецца, робіцца, праводзіцца машынай. Машыннае даенне кароў. Машыннае вязанне. // Прызначаны для машын. Машыннае масла. Машыннае аддзяленне. Машынны склад.

•••

Машынны час гл. час.

машэ́ннік, ‑а, м.

Несумленны чалавек, ашуканец, падманшчык. [Пісар:] — Не, брат Андрэй, гора таму, хто разумее жыццё навыварат і паддаецца на вудачку розных палітычных машэннікаў. Колас.

машэ́нніца, ‑ы, ж.

Жан. да машэннік.

машэ́нніцкі, ‑ая, ‑ае.

Уласцівы машэнніку. Машэнніцкі ўчынак.

машэ́нніцтва, ‑а, н.

Тое, што і машэнства.

машэ́нства, ‑а, н.

Несумленны ўчынак, жульніцтва, ашуканства, махлярства. І калі на справу паглядзець сур’ёзна, то тут і машэнства няма ніякага. Колас.

маэ́стра, нескл., м.

1. Ганаровая назва выдатнага кампазітара, музыканта або іншай творчай асобы.

2. Званне, якое прысвойваецца за мяжой выдатным шахматыстам. // Асоба, якая носіць гэта званне.

[Іт. maestro — настаўнік, майстар.]

маю́скулы, ‑аў; адз. маюскул, ‑а, м.

Спец. Вялікія друкарскія літары, звычайна ў грэчаскай і лацінскай пісьменнасці; проціл. мінускулы.

[Ад лац. majusculus — некалькі большы.]