матрыярха́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да матрыярхату. Матрыярхальны род.
матрыярха́т, ‑у, М ‑хаце, м.
Перыяд у развіцці першабытнаабшчыннага ладу, на працягу якога жанчына адыгрывала кіруючую ролю ў гаспадарчым і грамадскім жыцці.
[Лац. mater — маці і грэч. archē — улада.]
мату́з, ‑а, м.
Разм.
1. Скручаная вузкая палоска тканіны, шнурочак для завязкі. Суконным тугім матузом Кустам завязалі галовы, Каб вецер дрыготкі і гром З іх цвет не атрэслі ліловы. Калачынскі.
2. пераважна мн. (матузы́, ‑оў). Завязкі ў фартуху, шапцы-вушанцы і пад. Зося спрабавала завязаць непакорлівыя матузы халата, але рукі дрыжалі, матузы выслізгвалі з пальцаў. Стаховіч.
мату́лін, ‑а.
Які мае адносіны да матулі, належыць матулі.
мату́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
Разм. Ласк. да матуля.
мату́льчын, ‑а.
Які мае адносіны да матулькі, належыць матульцы.
мату́ля, ‑і, ж.
Разм. ласк. Тое, што і мама.
ма́тухна, ‑ы, ж.
Разм.
1. (звычайна з адценнем павагі). Маці. — Добры вечар, матухна! — прывітаўся сын. Якімовіч.
2. Ласкава-фамільярны зварот да пажылой жанчыны.
3. (звычайна ў прыдатку). Нар.-паэт. Аб тым, што з’яўляецца самым родным і блізкім. Тут, на беразе Волгі-матухны, прайшлі дзяцінства і юнацтва беларускага песняра Максіма Багдановіча, у Горкім пачынаў ён сваю літаратурную працу. С. Александровіч. І няма ў такія хвіліны нічога даражэйшага за матухну-зямлю, адзіную надзею на жыццё, адзіную заступніцу. Новікаў.
ма́тушка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Разм. Жонка свяшчэнніка, пападдзя.
матч, ‑а, м.
Спаборніцтва ў якой‑н. галіне спорту паміж дзвюма камандамі або двума праціўнікамі. Футбольны матч. Шахматны матч.
[Англ. match.]