Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

мадэлье́р, ‑а, м.

Спецыяліст па вырабу мадэляў (у 2 знач.).

[Фр. modeleur.]

мадэлье́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Разм. Жан. да мадэльер.

мадэ́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да мадэлі (у 1, 2 і 5 знач.). Мадэльны цэх.

2. Зроблены па апошняй мадэлі, модзе. Мадэльныя туфлі.

3. у знач. наз. мадэ́льная, ‑ай, ж. Майстэрня або цэх, дзе робяцца мадэлі (у 1, 2 і 5 знач.). Мадэльная мясцілася адразу ж каля склада ў невялікім драўляным будынку. Галавач.

мадэ́льшчык, ‑а, м.

Рабочы, які робіць мадэлі (у 5 знач.).

мадэ́льшчыца, ‑ы, ж.

Жан. да мадэльшчык.

мадэмуазе́ль, нескл., ж.

Ветлівы зварот да дзяўчыны ў Францыі і некаторых іншых краінах, які далучаецца да імя або прозвішча.

[Фр. mademoiselle — паненка.]

мадэ́ра, ‑ы, ж.

Сорт моцнага вінаграднага віна.

[Ад назвы вострава Мадэйры.]

мадэра́та,

1. прысл. Мерна, не спяшаючыся (пра тэмп выканання музычнага твора).

2. нескл., н. Музычны твор або яго частка ў мерным тэмпе.

[Ад іт. moderato — мерна.]

мадэра́тар, ‑а, м.

Спец.

1. Прыстасаванне для рэгулявання сілы гуку ў музычных клавішных інструментах.

2. Прыстасаванне, пры дапамозе якога прыцішваюць ход машыны.

[Ад лац. moderator — стрымліваючы.]

мадэ́рн, ‑а, м.

1. Дэкадэнцкі напрамак у архітэктуры, дэкаратыўным і выяўленчым мастацтве ў канцы 19 — пачатку 20 стст., які характарызаваўся манернасцю, замыславатасцю, фармалістычнасцю.

2. нескл. Аб стылях дэкадэнцкага напрамку ў мастацтве. Стыль-мадэрн.

3. Разм. Пра што‑н. сучаснае, моднае. Пагоня за мадэрнам.

[Ад фр. moderne — самы новы, сучасны.]