Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

маскі́т, ‑а, М ‑кіце, м.

1. Крывасоснае паўднёвае насякомае атрада двухкрылых.

2. толькі мн. (маскі́ты, ‑аў). Спец. разм. Быстраходныя ваенныя караблі, прызначаныя для баявых дзеянняў вялікімі групамі.

[Ісп. mosquito ад лац. musca — муха.]

маскі́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да маскіта, маскітаў (у 1 знач.). // Прызначаны для засцярогі ад маскітаў. Маскітная сетка.

2. Спец. разм. Які мае адносіны да маскітаў (у 2 знач.).

маско́ўка, ‑і, ДМ ‑коўцы; Р мн. ‑ковак; ж.

Невялікая птушка з роду сініц.

ма́сла, ‑а, н.

1. Харчовы тлушч, які атрымліваюць збіваннем смятанкі або смятаны. Топленае масла. □ Гасцей частуе гаспадыня І на ўсіх чыста вокам кіне, То сыр, то масла ім падносіць. Колас. — Дайце, я буду масла біць, — кажу я бабе Іванісе і забіраю ў яе бойку. Васілевіч.

2. Тлустае рэчыва, якое здабываюць з мінеральных рэчываў. Змазачнае масла. Парафінавае масла.

•••

Купарваснае масла — устарэлая назва канцэнтраванай сернай кіслаты.

Качацца як сыр у масле гл. качацца.

Кукіш з маслам гл. кукіш.

Масла масленае — пра таўталогію, паўтарэнні ў азначэнні чаго‑н.; адно і тое, тое самае.

Падліць масла ў агонь гл. падліць.

Як маслам па сэрцы — вельмі прыемна.

Як па масле — лёгка, добра, без ніякіх цяжкасцей (ідзе, атрымліваецца і пад.).

масла...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «маслены», «масла», напрыклад: маслаправод, маслазавод, маслабойня.

маслабло́к, ‑а, м.

Цэх нафтаперапрацоўчага завода, які вырабляе змазачнае масла.

маслабо́йка, ‑і, ДМ ‑бойцы; Р мн. ‑боек; ж.

1. Апарат для збівання смятаны, малака ў масла.

2. Разм. Тое, што і маслабойня.

маслабо́йны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з вырабам масла (у 1 знач.). На маслабойных заводах малако прапускаюць праз сепаратары, аддзяляючы смятану.

маслабо́йня, ‑і; Р мн. ‑боень; ж.

Прадпрыемства па вырабу масла (у 1 знач.).

маслабо́йшчык, ‑а, м.

Рабочы маслабойнай прамысловасці.