Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

а́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Вымаўляць у ненаціскных складах замест гукаў «о», «э» гук «а».

акачане́лы, ‑ая, ‑ае.

Які астыў, змёрз на холадзе; адубелы. Рыбакі часамі прыплывалі сюды на вастраносых чаўнах і, расклаўшы агонь, адагравалі над ім акачанелыя ад вады рукі. Шахавец.

акачане́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Астыць, змерзнуць; адубець. У галаве.. [дзеда Талаша] з явілася новая думка: садраць з воўка скуру, покі ён не акачанеў — гэта будзе дзедаў трафей. Колас.

а́каючы, ‑ая, ‑ае.

Якому ўласціва аканне. Акаючыя гаворкі. Акаючае вымаўленне.

акая́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Пракляты, адхілены царквою, грахаводны, паганы. // Бесчалавечны, жорсткі, ганебны. Акаянная душа. Акаянны чалавек. // Ужываецца як лаянкавае слова. Ірад акаянны.

2. у знач. наз. акая́нны, ‑ага, м. Жорсткі, ганебны чалавек.

аквала́нг, ‑а, м.

Апарат для дыхання пад вадою.

[Ад лац. aqua — вада і англ. lung — лёгкае.]

аквалангі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Плывец, які карыстаецца аквалангам. Заўважыўшы аквалангіста, .. [зелянушкі] асядаюць на дно ў такой позе, нібы на іх хвастах з’явіліся грузілы. Матрунёнак.

аквалангі́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да аквалангіст.

аквамары́н, ‑у, м.

Каштоўны камень сінявата-зялёнай або блакітнай афарбоўкі, разнавіднасць берылу.

[Ад лац. aqua marina — марская вада.]

аквамары́навы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае дачыненне да аквамарыну. Аквамарынавае шкло. // Зроблены з аквамарыну. Аквамарынавы пярсцёнак.

2. Колеру аквамарыну. Аквамарынавы фон.