марцыпа́навы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да марцыпана. // Прыгатаваны з марцыпана. Марцыпанавае пірожнае.
марш 1, ‑а і ‑у; м.
1. ‑у. Спосаб мернай рытмічнай хадзьбы ў страі. Цырыманіяльны марш.
2. ‑у. Пераход войск паходным парадкам з аднаго раёна ў другі; паход. [Дывізія] рабіла марш па дваццаць-трыццаць кіламетраў, а тады спынялася ў якім-небудзь гарадку і навакольных вёсках на тры-чатыры дні, а то і на тыдзень. Марціновіч. Ні самалёты, ні танкі з запыленай пяхотай на брані, ні носьбіты пераможнага гулу — гарматы — нават на момант не спынілі свайго імклівага маршу на захад. Брыль.
3. ‑а. Музычны твор. Спартыўны марш. □ «Рэпертуар» .. [Тамаша] быў небагаты: два маршы, тры полькі, кадрыль. Бядуля.
4. ‑а. Спец. Частка лесвіцы паміж дзвюма лесвічнымі пляцоўкамі. Вось .. [Ніна Пятроўна] мінула першы марш лесвіцы, потым другі — і постаць яе знікла з маіх вачэй. Васілёнак.
•••
Кішкі марш іграюць гл. кішка.
[Фр. marche — хадзьба.]
марш 2, выкл.
1. Каманда для пачатку руху ў страі або для змены павольнага руху на больш хуткі. [Караневіч:] Усе падраздзяленне павінны прывесці сябе ў поўную гатоўнасць на выпадак, калі падасца каманда — шагам марш. Крапіва.
2. Разм. Загад пайсці куды‑н. — А ну, хлопцы, марш, — паказаў выразна кіем напрамак дзед. Васілевіч. Я моцна зазлаваў і папер беднае дзіця: — Кідай дровы! Панашу іх сам. А ну марш дадому! Карпюк.
[Ад фр. marche (заг. ад marcher) — ідзі.]
маршаві́к, ‑а, м.
Спец. Ваеннаслужачы, які адпраўляецца з запасу ў дзеючую армію для яе папаўнення.
ма́ршавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да марша 1. Маршавы крок. Маршавая песня.
2. Які адпраўляецца для папаўнення дзеючай арміі з запасных войск. Калі пачалася вайна, .. [Аўсеева] з маршавай ротай накіравалі на фронт. Быкаў.
ма́ршал, ‑а, м.
1. Воінскае званне, якое асабіста прысвойваецца Прэзідыумам Вярхоўнага Савета СССР выдатным асобам вышэйшага каманднага саставу. Маршал Савецкага Саюза. // Асоба, якая мае такое званне.
2. Вышэйшы ваенны чын або воінскае званне ў арміях некаторых дзяржаў. // Асоба, якая мае такі чын, такое званне.
[Фр. maréchal.]
марша́лак, ‑лка, м.
1. Гіст. Прадвадзіцель дваранства.
2. Разм. Той, хто кіруе якой‑н. цырымоніяй, звычайна вясельнай. Быць за маршалка на вяселлі.
3. Старшыня сейма ў Польшчы.
[Чэшск. maršalek.]
ма́ршальскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да маршала, належыць яму. Маршальскае званне. Маршальская зорка.
маршападо́бны, ‑ая, ‑ае.
Які падобны па марш (у 1, 3 знач.), які нагадвае марш. Маршападобны рытм.
маршру́т, ‑а і ‑у, М ‑руце, м.
1. ‑у. Шлях руху (поезда, самалёта, войска і пад.), звычайна намечаны загадзя. [Сяляне:] — У вайсковых людзей дысцыпліна, яны не маглі збочыць з маршрута. Карпюк. Маршрут [турысцкага паходу] быў пракладзены па рэках Палесся, на месцы колішніх партызанскіх лагераў. Шыцік.
2. ‑а. Тое, што і маршрутны поезд (гл. поезд).
[Ням. Marschrute ад фр. marche — хадзьба і route — шлях, дарога.]