Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

цар, , м.

  1. Тытул манарха ў некаторых краінах, а таксама асоба, якая мае такі тытул.

  2. перан., каго-чаго. Першы, лепшы ў якіх-н. адносінах сярод сабе падобных.

    • Ружа — цар кветак.
    • Леў — цар звяроў.

  • Без цара ў галаве хто (разм.) — пра дурнога чалавека.

|| памянш. царок, .

|| ж. царыца, .

|| прым. цароў, і царскі, .

цараваць, ; незак.

  1. Тое, што і царстваваць.

  2. перан. Вылучацца сярод падобных да сябе якімі-н. якасцямі; першынстваваць дзе-н., сярод каго-, чаго-н.

|| наз. цараванне, .

царадворац, , м. (уст.).

Саноўнік пры царскім двары; прыдворны.

царазабойства, , н.

Забойства цара.

царазабойца, , м.; , ж..

Забойца цара.

царква, , ж.

  1. Аб’яднанне паслядоўнікаў той або іншай рэлігіі, арганізацыя, якая ведае рэлігійным жыццём; рэлігійная абшчына.

    • Праваслаўная ц.
  2. Памяшканне, у якім адбываецца набажэнства; храм.

    • Пабудавалі новую царкву.

|| памянш. цэркаўка, .

|| прым. царкоўны, .

царкоўна... і царкоўна-...

Першая частка складаных слоў са знач. які мае адносіны да царквы, напр. царкоўна-богаслужэбны, царкоўна-дагматычны, царкоўна-кніжны, царкоўнаславянізм, царкоўна-схаластычны.

царкоўнапрыходскі, .

У царскай Расіі: які знаходзіцца ў распараджэнні царквы і прыходскага духавенства.

  • Царкоўнапрыходская школа.

царкоўнаславянскі, .

Які мае адносіны да богаслужэбнай пісьменнасці ўсходніх і паўднёвых славян.

  • Царкоўнаславянская мова.

царкоўнік, , м.

У хрысціянскай царкве: служыцель культу.