Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

факел, , м.

  1. Свяцільня, якая мае выгляд палкі з наматаным на канцы прасмоленым пакуллем.

    • Алімпійскі ф.
  2. Плынь паветра і палаючых часцінак, якая ўтвараецца ў топцы пры спальванні пылападобнага, вадкага або газападобнага паліва, а таксама наогул конусападобнае полымя (спец.).

|| прым. факельны, .

факельшчык, , м.

  1. Той, хто нясе факел у час шэсця, працэсіі.

  2. Той, хто падпальвае што-н. пры дапамозе факела.

    • Факельшчыкі падпальвалі хаты.

|| ж. факельшчыца, .

|| прым. факельшчыцкі, .

факір, , м.

  1. Мусульманскі манах, які даў абяцанне жабраваць; дэрвіш.

  2. Еўрапейская назва вандроўных фокуснікаў першапачаткова з’явіліся з краін Усходу.

|| прым. факірскі, .

факс, , м.

Тое, што і тэлефакс.

факсіміле, нескл., н.

  1. Дакладнае ўзнаўленне рукапісу, дакумента, подпісу (спец.).

  2. Дакладна ўзноўлены.

    • Подпіс ф.
    • Рукапіс выдадзены ф.

|| прым. факсімільны, .

факстрот, , м.

Хуткі рытмічны танец чатырохдольнага размеру, а таксама музыка да гэтага танца.

|| прым. факстротны, .

факт, , м.

  1. Нявыдуманы, сапраўдны выпадак, падзея, тое, што адбылося на самай справе.

    • Сапраўдны ф.
    • Паведаміць факты.
    • Паставіць перад фактам каго-н. (у такое становішча, калі ўжо нічога нельга змяніць).
  2. часц. сцвярджальная і пабочн. сл. У значэнні: так, сапраўды, бясспрэчна (разм.).

    • Няўжо ўсе сабраліся? — Ф.!

фактаграфія, , ж. (кніжн.).

Апісанне фактаў без усякага іх аналізу, абагульнення.

|| прым. фактаграфічны, .

фактар, , м. (кніжн.).

  1. Прычына, рухаючая сіла якога-н. працэсу, што вызначае яго характар або асобныя рысы.

    • Ф. часу.
    • Трэба ўлічваць прыродныя фактары.
  2. Пасрэднік, камісіянер (уст.).

  3. Кіраўнік тэхнічнай часткі друкарні, распарадчык яе работамі (уст.).

факторыя, , ж. (уст.).

  1. Гандлёвая кантора і пасяленне еўрапейскіх купцоў у каланіяльных краінах.

  2. Гандлёва-забеспячэнскі і нарыхтоўчы пункт у аддаленых раёнах.

    • Пушная ф. на Поўначы.