Verbum

дзеяздольны, ✂.

1. Здольны да дзейнасці.

   • Д. арганізм.

2. Які мае права на ўчыненне дзеянняў юрыдычнага характару і які нясе адказнасць за свае ўчынкі.

   • Д. грамадзянін.

|| наз. дзеяздольнасць, ✂.

дзеянне, ✂, н.

1. Дзейнасць.

   • Машына ў дзеянні.
   • План дзеяння.
   • Баявыя дзеянні.

2. звычайна мн. Учынкі, паводзіны.

   • Супрацьзаконныя дзеянні.
   • Самавольныя дзеянні.

3. Падзеі, пра якія ідзе гаворка.

   • Дзеянні адбываюцца ў 15 стагоддзі.

4. Асноўны від матэматычнага вылічэння.

   • Чатыры дзеянні арыфметыкі.

○

• Каэфіцыент карыснага дзеяння — адносіны колькасці карыснай работы, выкананай якім-н. механізмам, да колькасці паглынутай ім энергіі.

дзеяслоў, ✂, м.

У граматыцы: часціна мовы, што абазначае дзеянне або стан прадмета і змяняецца ў часе, асобах і ліках (у цяперашнім часе) і родах (у прошлым часе).

• Аднакратны д.
• Дапаможны д.
• Неазначальная форма дзеяслова.
• Безасабовыя дзеясловы.
• Рознаспрагальны д.

|| прым. дзеяслоўны, ✂.

дзеяцца, ✂; незак. (разм.).

Рабіцца, адбывацца.

• Сённяшні дзень — гэта водгулле ўсяго, што дзеецца на свеце.

дзеяч, ✂, м.

Чалавек, які праявіў сябе ў якой-н. грамадскай дзейнасці.

• Дзяржаўны д.
• Дзеячы культуры.
• Заслужаны д. навукі (ганаровае званне).

|| ж. дзяячка, ✂.

дзе-небудзь, прысл.

У якім-небудзь, дакладна невядомым, месцы.

• Дзе-небудзь сустрэнемся.

дзе-нідзе, прысл.

Сям-там, у асобных месцах.

• Дзе-нідзе можна сустрэць бабра.

дзёгаць, ✂, м.

Цёмны смалісты вадкі прадукт, які атрымліваецца шляхам сухой перагонкі дрэва, торфу або каменнага вугалю.

• Змазаць боты дзёгцем.

◊

• Лыжка дзёгцю ў бочцы мёду — пра што-н. малое, здольнае атруціць, сапсаваць вялікае.

|| прым. дзягцярны, ✂ і дзёгцевы, ✂.

дзённік, ✂, м.

1. гл. дзень.

2. Запісы аб штодзённых справах, бягучых падзеях, у якіх удзельнічаў ці быў іх сведкам сам аўтар.

   • Д. экспедыцыі.

3. Кніга або сшытак з такімі запісамі, а таксама вучнёўскі сшытак для запісу зададзеных урокаў і адзнак аб паспяховасці і паводзінах вучняў.

|| прым. дзённікавы, ✂.

дзённы, ✂.

1. гл. дзень.

2. Які вырабляецца на працягу аднаго дня, які атрымліваецца за адзін дзень.

   • Дзённая выпрацоўка.
   • Дзённая зарплата.

3. Пра навучальную ўстанову, якая вядзе вочнае навучанне з заняткамі ўдзень.

   • Дзённае аддзяленне інстытута.