Verbum

яднаць, ✂; незак.

1. Злучаць, звязваць што-н. з чым-н. пэўным чынам.

   • Я. рэкі каналам.

2. Злучаць, збліжаць каго-, што-н. з кім-, чым-н., утвараючы адзінае цэлае; змяшчаць, аб’ядноўваць у сабе.

   • Дружная праца, узаемная павага і выручка ядналі сям’ю.
   • Творы пісьменніка яднаюць у сабе нацыянальныя і інтэрнацыянальныя матывы.

3. Аб’ядноўваць, згуртоўваць для дружных агульных дзеянняў.

   • Рабочы камітэт яднае людзей розных спецыяльнасцей.

4. Ствараць паміж кім-н. блізкія, сяброўскія адносіны, падтрымліваць цесную сувязь.

   • Нас яднаюць агульныя інтарэсы.

|| наз. яднанне, ✂.

ядок, ✂, м.

1. Той, хто есць, мае патрэбу ў харчаванні або (звычайна з азначэннем) пра чалавека, які выяўляе пэўныя адносіны да яды.

   • Які я., такі і работнік (з народнага).

2. Той, хто харчуецца дзе-н. або знаходзіцца дзе-н. на харчовым забеспячэнні.

   • Размеркаваць па едаках.

|| прым. ядоцкі, ✂.

ядомы, ✂.

Прыгодны для спажывання, прыдатны для ежы.

• Я. грыб.

|| наз. ядомасць, ✂.

ядраны, ✂.

1. З буйным спелым ядром.

   • Я. арэх.

2. перан. Які адрозніваецца ў якіх-н. адносінах: здаровы, моцны, мажны (пра чалавека), свежы, чысты (пра паветра, надвор’е), моцны, які настояўся (пра напіткі), пругкі, сакавіты (пра плады, зелень), грубаваты, але яркі і выразны (пра слова, мову і пад.) і т.д.

   • Я. мужчына.
   • Ядранае паветра.
   • Ядранае збожжа.

|| наз. ядранасць, ✂.

ядро, ✂, н.

1. Унутраная частка плода, семя, пакрытая цвёрдай абалонкай.

   • Я. слівавай костачкі.

2. Унутраная, звычайна больш шчыльная частка чаго-н.

   • Я. каметы.
   • Я. Зямлі.
   • Я. атама (цэнтральная, дадатна зараджаная частка атама).

3. Важнейшая частка ўсякай расліннай і жывёльнай клеткі (спец.).

4. перан. Асноўная частка якога-н. калектыву, групы.

   • Я. атрада, арганізацыі.

5. Даўнейшы гарматны снарад у выглядзе шара.

|| памянш. ядзерка, ✂ і ядзерца, ✂.

|| прым. ядзерны, ✂ і ядровы, ✂.

○

• Ядровае мыла (спец.) — сорт мыла з вялікай колькасцю тлушчавых кіслот.

ядрыца, ✂, ж.

Крупы з ачышчаных цэлых зярнят грэчкі.

ядун, ✂, м. (разм.).

Тое, што і ядок (у 1 знач.).

яе, займ.

1. гл. ён.

2. займ. прынал. Які належыць ёй.

   • Яе сям’я.

яечка, ✂, н.

1. гл. яйцо.

2. Парная мужчынская палавая залоза, што выпрацоўвае мужчынскія палавыя клеткі, а таксама адзін з органаў унутранай сакрэцыі ў чалавека і млекакормячых.

◊

• Як яечка (разм.) — пра што-н. добра зробленае, прыгожае.

яечнік, ✂, м.

Парная жаночая палавая залоза, у якой утвараюцца і спеюць палавыя клеткі.