Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

няўстойка, , ж.

Штраф за невыкананне адным з дагаворных бакоў узятых абавязацельстваў.

  • Заплаціць няўстойку.

няўстойлівы, .

  1. Хісткі; пазбаўлены ўстойлівасці, цвёрдай апоры.

    • Н. памост.
  2. перан. Які часта мяняецца, непастаянны.

    • Няўстойлівае надвор’е.
  3. перан. Які лёгка паддаецца розным уплывам, нястойкі ў сваіх поглядах, перакананнях.

|| наз. няўстойлівасць, .

няўтольны, (кніжн.).

Такі, што нельга здаволіць, наталіць.

  • Н. голад.
  • Няўтольная смага.

|| наз. няўтольнасць, .

няўхільны, (кніжн.).

  1. Які не мае адхіленняў ад чаго-н.; пастаянны.

    • Н. рост вытворчасці.
  2. Такі, што нельга парушыць, які не падлягае адвольнаму змяненню; абавязковы.

    • Н. закон.
  3. Непазбежны, які вынікае з абставін; немінучы.

    • Над кожным злачынцам звісае няўхільная кара.

|| наз. няўхільнасць, .

няўцешны, .

  1. Такі, што немагчыма суцешыць, супакоіць.

    • Няўцешная маці.
  2. Вельмі моцны па сіле праяўлення (пра гора, слёзы і пад.).

    • Няўцешнае гора.
  3. Які не прыносіць суцяшэння, несуцяшальны.

    • Няўцешныя весткі.

|| наз. няўцешнасць, .

няўцям, безас. у знач. вык. (разм.).

Незразумела; не прыйшло ў галаву.

  • А мне і н. запытаць.

няўцямны, (разм.).

  1. Такі, што цяжка зразумець, усвядоміць; незразумелы.

    • Здарылася нешта няўцямнае.
  2. Які выяўляе неразуменне чаго-н. або адсутнасць думак аб чым-н.

    • Н. погляд.

|| наз. няўцямнасць, .

няўчасны, .

  1. Які наступіў вельмі рана; заўчасны.

    • Няўчасная смерць.
  2. Які адбываецца ў непадыходзячы момант.

    • Н. сум.

|| наз. няўчаснасць, .