Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

схіліцца, ; зак.

  1. Нагнуцца, нахіліцца над кім-, чым-н.

    • С. над калыскай дзіцяці.
    • Вярба схілілася над возерам.
    • Не с. перад ворагам (перан. не пакарыцца ворагу).
  2. Павярнуць да якіх-н. межаў (часавых або прасторавых).

    • Дзень схіліўся к вечару.
  3. перан. Згадзіўшыся з чым-н., абдумаўшы што-н., зрабіць адпаведны вывад.

    • С. на бок калектыву.

|| незак. схіляцца, .

|| наз. схіленне, .

схіліць, ; зак.

  1. Нагнуць, нахіліць; апусціць.

    • Жыта схіліла спелыя каласы.
    • С. галаву (таксама перан. прызнаць сябе пераможаным, пакарыцца каму-, чаму-н.).
  2. перан., каго (што) да чаго і на што. Пераканаць у неабходнасці якога-н. учынку, рашэння.

    • С. сяброў на паездку ў заработкі.
    • С. выступаўшых на свой бок.

|| незак. схіляць, .

|| наз. схіленне, .

схільнасць, , ж.

  1. Пастаянная цяга, імкненне да чаго-н.

    • С. да жывапісу.
    • С. да канструявання.
  2. Слабасць да чаго-н.

    • С. да чаркі.
  3. Сімпатыя да каго-н.

    • Меў ён сардэчную с. да тутэйшай прыгажуні.
  4. Наяўнасць спрыяльных умоў для захворвання.

    • С. да прастуды.

схільны, .

  1. Які мае схільнасць да чаго-н.

    • С. да музыкі.
  2. Які выказвае прыхільнасць, слабасць да чаго-н.

    • С. добра гульнуць у кампаніі.
  3. Які мае задаткі да чаго-н.

    • С. да меланхоліі.
    • С. прастуджвацца.

схіма, , ж.

Урачыстае манаскае абяцанне ў праваслаўнай царкве, якое патрабуе ад пасвечанага ў яго весці суровае аскетычнае жыццё.

  • Прыняць схіму.
  • Вялікая с.

схімнік, , м.

Манах, які прыняў схіму.

|| ж. схімніца, .

|| прым. схімніцкі, .

схінуцца, ; зак.

Тое, што і схіліцца (у 1 знач.).

|| незак. схінацца, .

схінуць, ; зак.

Схіліць, апусціць.

  • С. галаву.

|| незак. схінаць, .

схіснуцца, ; зак.

Злёгку хіснуцца, трохі скрануцца з месца.

  • Шпакоўня схіснулася ад ветру.

схіснуць, ; зак.

Злёгку гайдануць, скрануць з месца.

  • Вецер схіснуў яліны.