Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

халаднаваты, .

  1. Умерана халодны.

    • Халаднаватае надвор’е.
  2. перан. Раўнадушны, бясстрасны.

    • Халаднаватыя адносіны.

|| наз. халаднаватасць, .

халаднець, ; незак.

  1. Станавіцца халодным, халаднейшым.

    • Бліжэй к вечару паветра халаднела.
    • Рукі пачынаюць х.
  2. перан. Траціць душэўную цеплыню, станавіцца абыякавым.

    • Дружба астывала, халаднела.

|| зак. пахаладнець, .

халаднік, , м.

Халодная страва з бацвіння і шчаўя, запраўленая пакрышаным агурком, цыбуляй, яйцом і смятанай.

|| прым. халадніковы, .

халадок, , м.

  1. Цяністае месца, цянёк.

    • Сядзець у халадку.
  2. Свежае халаднаватае паветра.

    • Павеяла халадком.
  3. Час сутак, калі ўжо спала або яшчэ не наступіла спёка.

    • Халадком добра касіць.
  4. перан. Стрыманасць, раўнадушнасць у адносінах да каго-, чаго-н.

    • У. голасе яго адчуваўся х.

халадэча, , ж.

Моцны холад.

  • На дварэ х., не вытрымаць.

халаміда, , ж. (разм.).

Тое, што і хламіда.

халасты1 прым.

  1. Нежанаты.

    • Х. мужчына.
  2. Уласцівы нежанатаму чалавеку.

    • Халастое жыццё.
  3. Які складаецца з халасцякоў.

    • Халастая кампанія.

халасты2 прым.

  1. Не звязаны з выкананнем карыснай работы, не рабочы.

    • Матор працаваў на халастых абаротах.
    • Змагацца з халастым прабегам машын.
  2. Не здольны паразіць цэль; не баявы.

    • Х. выстрал.
    • Х. патрон.

халасцяк, , м.

Нежанаты мужчына.

  • Стары х.

|| прым. халасцяцкі, .

халасцячка, , ж. (разм.).

Незамужняя жанчына (звычайна пра немаладую).