Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

схватка, , ж.

Сутыкненне ў баі, барацьбе, у бойцы; спаборніцтва, спрэчка.

  • С. на смерць.
  • С. характараў.

схваткі, , ж.

Сутаргавыя, балючыя скарачэнні мышцаў жывата, маткі.

  • Родавыя схваткі.

схвоснуцца, ; зак. (разм.).

Пераплесціся, злучыцца (пра што-н. гнуткае, доўгае).

  • Галіны кустоў схвоснуліся.

схема, , ж.

  1. Чарцёж, які адлюстроўвае пабудову, сістэму, сувязь частак чаго-н.

    • С. радыёпрыёмніка.
  2. Апісанне, адлюстраванне чаго-н. у агульных рысах.

    • С. даклада.

|| прым. схемны, .

схематызаваць, ; зак. і незак.

Падаць (падаваць), апісаць (апісваць), паказаць (паказваць) што-н. у агульных рысах, спрошчана.

|| наз. схематызацыя, .

схематызм, , м.

Спрошчанасць, трафарэтнасць у мысленні, у адлюстраванні чаго-н.

схематычны, .

  1. Які з’яўляецца схемай (у 1 знач.).

    • Схематычная карта раёна.
  2. Паказаны ў агульным, спрошчаным выглядзе.

    • Схематычнае апісанне.

|| наз. схематычнасць, .

схібіць, ; зак. (разм.).

  1. Не трапіць у цэль, прамахнуцца.

    • Не с. бы, а трапіць у мішэнь.
  2. перан. Памыліцца.

    • Схібіў я, што не ўзяў гэту тэму.

схіл, , м.

  1. Нахіленая паверхня чаго-н.; пакаты спуск.

    • С. страхі.
    • С. гары.
  2. перан. Набліжэнне канца жыцця.

    • С. жыцця.

  • На схіле дзён (гадоў) (кніжн.) — пры набліжэнні старасці.

|| прым. схілавы, .

схіленне, , н.

  1. гл. схіліць.

  2. магнітнае схіленне (спец.). Вугал паміж магнітным і геаграфічным мерыдыянамі ў пэўным пункце зямной паверхні.