Verbum

зялёнка​², ✂, ж. (разм.).

Лякарства — вадкасць зялёнага колеру на спірце з антысептычнымі ўласцівасцямі для змазвання скуры.

зялёны, ✂.

1. Колеру травы, лісця.

   • Зялёная тканіна.
   • Зялёная фарба.

2. Пра колер твару: бледны, з зямлістым адценнем (разм.).

   • З. твар.

3. Які мае адносіны да расліннасці, які складаецца, зроблены з зелені (у 2 і 3 знач.).

   • Зялёныя насаджэнні.
   • З. корм.

4. Недаспелы, няспелы.

   • Зялёныя яблыкі.
   • Журавіны яшчэ зялёныя.

5. перан. Нявопытны з прычыны маладосці.

   • З. падлетак.
   • Молада-зелена (пра нясталую, нявопытную моладзь).

◊

• Зялёная вуліца — ужыв. як сведчанне таго, што шлях для транспарту свабодны, святлафоры адкрыты; таксама перан. пра бесперашкоднае праходжанне чаго-н.

зямельны, ✂.

1. гл. зямля.

2. Які мае адносіны да землеўладання (у 1 знач.) і да земляробства.

   • Зямельнае права.
   • Зямельная рэформа.

зямлісты, ✂.

1. Які змяшчае многа часцінах зямлі (у 4 знач. і спец.).

   • З. торф.

2. Пра колер твару: шаравата-бледны.

   • З. твар.

|| наз. зямлістасць, ✂.

зямля, ✂, ж.

1. (у тэрміналагічным значэнні — 3 вялікае). Трэцяя ад Сонца планета, якая круціцца вакол сваёй восі і вакол Сонца.

   • Месяц — спадарожнік Зямлі.

2. Суша (у адрозненне ад воднай або паветранай прасторы).

   • На гарызонце маракі ўбачылі зямлю.
   • Адрознівацца як неба ад зямлі (вельмі моцна, рэзка).

3. Глеба, верхні слой кары нашай планеты, паверхня.

   • Апрацоўка зямлі.
   • Хадзіць па зямлі.

4. Рыхлае цёмна-бурае рэчыва, што ўваходзіць у састаў кары нашай планеты.

   • З. з пяском і глінай.

5. Тэрыторыя, якая знаходзіцца ў чыім-н. уладанні, карыстанні.

   • Калгасная з.
   • Цалінныя землі.

6. Краіна, дзяржава (высок.).

   • Беларуская з.

|| памянш.-ласк. зямелька, ✂ і зямліца, ✂.

|| прым. зямельны, ✂, земляны, ✂ і зямны, ✂.

• Зямельны ўчастак.
• Зямельныя работы (работа па ўпарадкаванню насыпаў, каналаў і пад.).
• Зямны шар.
• Зямная вось.

◊

• Зямны паклон — нізкі паклон, як выказ глыбокай павагі, удзячнасці.

зямляк, ✂, м.

Ураджэнец адной з кім-н. мясцовасці.

|| ж. зямлячка, ✂.

зямляне, ✂, м.

Жыхары планеты Зямля.

• Зямлян налічваецца пяць мільярдаў.

зямлянка, ✂, ж.

Крытае паглыбленне ў зямлі, выкапанае для жылля, укрыцця.

|| прым. зямляначны, ✂.

зямляцтва, ✂, н.

1. Прыналежнасць па нараджэнню, жыхарству да адной мясцовасці (пра некалькі асоб).

2. Аб’яднанне ўраджэнцаў адной мясцовасці, краіны ў другой мясцовасці, краіне.

|| прым. зямляцкі, ✂.

зяпа, ✂, ж. (разм.).

Рот звера, рыбы, пашча, а таксама (груб.) пра рот чалавека.

• Заткні зяпу!