Verbum

востравугольны, ✂.

З вострымі канцамі (канцом).

• Востравугольная вяршыня.

востраў, ✂, м.

1. Частка сушы, акружаная з усіх бакоў вадой.

2. Участак, які вылучаецца чым-н. сярод навакольнай мясцовасці, напр. сухое месца сярод балота, невялікі лес сярод поля і пад.

|| памянш. астравок, ✂.

|| прым. астраўны, ✂.

востры, ✂.

1. Добра навостраны або з завостраным канцом ці краем.

   • В. нож.
   • В. канец палкі.

2. Які звужаецца пад канец.

   • В. нос лодкі.
   • Вострыя насы туфель.
   • В. вугал (вугал меншы чым 90°).

3. перан. Праніклівы, які добра ўспрымае.

   • В. розум.
   • В. зрок.

4. перан. Які вызначаецца дасціпнасцю, жарт.

   • В. на язык.

5. перан. Які выразна і моцна адчуваецца, праяўляецца.

   • Вострая трывога.

6. перан. Які моцна дзейнічае на смак ці нюх.

   • Вострыя прыправы.
   • В. пах.

7. перан. Моцна, ясна выражаны; напружаны.

   • В. боль.
   • В. апендыцыт.
   • В. недахоп чаго-н.

|| наз. вастрыня, ✂.

вострым-востра, прысл. (разм.).

Вельмі востра.

• Натачы, кавалёк, в.-в. сярпок!

восці, ✂.

Рыбалоўная прылада ў выглядзе вілаў.

• Біць рыбу восцямі.

|| прым. восцевы, ✂.

восць, ✂, ж., зб.

Доўгія і больш рэдкія валасы ў шэрсці жывёлы.

• В. у футры бабра.

восып, ✂, м.

Абломкі горных парод, што асыпаюцца ў выніку выветрывання, а таксама цэлыя гурты гэтых абломкаў у падножжы гор.

восыпка, ✂, ж.

Мука (звычайна з аўса ў сумесі з іншым збожжам), якой абмешваюць або асыпаюць корм жывёле; вобмешка.

вось​¹, ✂, ж.

1. Шпень ці тонкі вал, на якім трымаюцца колы, часткі машын або механізмаў.

   • Пярэдняя в.

2. Уяўная прамая лінія, якая праходзіць цераз геаметрычную фігуру або якое-н. цела і валодае толькі ёй характэрнымі ўласцівасцямі (спец.).

   • В. сіметрыі.
   • В. вярчэння.
   • Зямная в.

3. перан. Стрыжань якіх-н. падзей.

   • В. палітычнага жыцця.

|| прым. восевы, ✂ і асявы, ✂.

вось​², часц.

1. Ужыв. для ўказання на ўсё, што знаходзіцца або адбываецца ў непасрэднай блізкасці, непасрэдна перад вачамі або нібы перад вачамі.

   • В. і наш аўтобус.
   • В. тут прысядзем.
   • В. гэтыя рэчы.

2. Ужыв. для ўказання на паслядоўную змену падзей, з’яў і пад., на раптоўнае і нечаканае іх паяўленне.

   • Усе сціхла, але в. зноў пачуўся нейкі шум.

3. Ужыв. пры выкананні якіх-н. эмоцый у кліч. сказах разам з указаннем на прадмет, з’яву.

   • Ах, в. які ён чалавек!
   • В. здарэнне дык здарэнне!

4. У спалучэнні з пытальным займеннікам і прыслоўем надае ім сэнс указання на што-н. у адпаведнасці з іх знач. (з націскам на слове «вось»).

   • Вось што я вам скажу.
   • Вось у чым сутнасць.
   • Вось якая справа.
   • Вось куды трапіў.

5. Ужыв. для большай выразнасці, звычайна ўзмацняючы, падкрэсліваючы значэнне наступнага слова.

   • В. вы мне і патрэбны.
   • В. і я пра гэта кажу.

6. Ужыв. замест звязкі пры іменным выказніку.

• Добрасумленная і высокапрадукцыйная праца — в. гарантыя нашых поспехаў.

◊

• Вось-вось (разм.) —

  1. вось іменна, менавіта так;
  2. зараз, неўзабаве. Бацька вось-вось павінен прыйсці.

• Вось вам! — атрымай(це) па заслугах.

• Вось дык (разм. іран.) — ужыв. для выражэння агульнай ацэнкі чаго-н.

• Вось дык гулец!

• Вось дык сіла!

• Вось... дык (разм.) — афармляе сказ са знач. ацэнкі або вялікай ступені праяўлення чаго-н.

• Вось спецыяліст дык спецыяліст!

• Вось стараецца дык стараецца!

• Вось і — ужыв. пры ўказанні на завяршэнне чаго-н., наступленне чаго-н. жаданага, чаканага.

• Вось і прыйшлі.

• Вось і мы.

• Вось і ўсё (ужыв. пры заканчэнні гаворкі ў знач. больш няма чаго дадаць).

• Вось табе І... (разм.) — пачынае гаворку пра тое, што аказалася не такім, як чакалася.

• Вось табе і адпачылі!

• Вось табе і свята!

• Вось табе і на або вось табе і раз або вось табе і маеш (разм.) — вокліч з выпадку чаго-н. нечаканага, выказванне здзіўлення, расчаравання.

• Вось так — ужыв. пры выказванні пагарды, знявагі.

• Вось яно што! або вось яно як! — выражэнне здзіўлення або ўразумення.

• Вось яшчэ! (разм.) — ужыв. пры адмаўленні чаго-н., пры нязгодзе з чым-н. або пры адмоўных адносінах да чаго-н.