Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

ручнік, , м.

Вузкі прадаўгаваты кавалак тканіны для выцірання твару, рук ці пасуды.

  • Вышываны р.

|| памянш. ручнічок, .

|| прым. ручніковы, .

  • Ручніковая тканіна.

ручны, .

  1. гл. рука.

  2. Прызначаны, прыстасаваны для рук.

    • Р. гадзіннік (наручны).
    • Р. багаж (які можна везці пры сабе).
  3. Які робіцца рукамі; які прыводзіцца ў дзеянне рукамі.

    • Ручная вышыўка.
    • Ручная граната (для кідання рукой).
    • Р. набор (друкарскі).
  4. Пра работу, падлікі: не аўтаматычны (спец.).

    • Ручныя вылічэнні.
  5. Пра звера, птушку: прыручаны, які прывык да чалавека.

    • Ручная вавёрка.
    • Р. арол.

  • Ручны продаж — 1) гандаль з рук; 2) у аптэцы; продаж без рэцэптаў.

ручыць, ; безас.; незак. (разм.).

Удавацца, везці, шчасціць.

  • Мне не ручыць у гульні на грошы.

рушыцца, ; зак. і незак.

  1. зак. Скрануцца з месца, пачаць рух.

    • Р. з месца.
  2. зак. Накіравацца куды-н.

    • Р. ў паход.
    • За кароткі час будаўніцтва значна рушылася наперад (перан. атрымала далейшае развіццё).
  3. незак. Тое, што і рухацца.

    • Ніхто не рушыцца з месцаў.

рушыць, ; зак. і незак.

  1. Пачаць рух; накіравацца куды-н.

    • Трактар рушыў з месца.
    • Атрад рушыў да лесу.
    • Калгас за апошнія гады значна рушыў наперад (перан. атрымаў далейшае развіццё).
  2. Тое, што і рухацца (у 1 знач.).

    • Ужо рушыць вясна.
  3. Прымусіць (-мушаць) рухацца каго-, што-н.; адправіць каго-, што-н. куды-н.

    • Р. каня з месца.
    • Р. войска ў бой.
  4. (звычайна з адмоўем), каго-чаго. Чапаць, закранаць (разм.).

    • Гэтага чалавека не рушце, ён тут ні пры чым.