Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

экзэмпля́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Асобная адзінка, асобны прадмет з шэрага падобных.

Два экзэмпляры газеты.

Рэдкія экзэмпляры паштовых марак.

2. перан. Тое, што і тып (у 5 знач.; разм., жарт.).

Сігнальны экзэмпляр — першы друкаваны экзэмпляр, які з’яўляецца ўзорам для ўсіх іншых экзэмпляраў пэўнага выдання.

экіпа́ж, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Каманда, асабовы састаў карабля, самалёта, танка і пад.

Э. падводнай лодкі.

Э. верталёта.

2. Агульная назва лёгкіх рысорных пасажырскіх павозак (уст.).

|| прым. экіпа́жны, -ая, -ае.

экіпірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., каго-што (кніжн.).

Забяспечыць (забяспечваць) каго-, што-н. усім неабходным; абмундзіраваць (абмундзіроўваць).

Э. атрад.

|| наз. экіпірава́нне, -я, н. і экіпіро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

|| прым. экіпіро́вачны, -ая, -ае.

экіпіро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (кніжн.).

1. Працэс забяспечвання каго-, чаго-н. усім неабходным.

2. Абмундзіраванне, амуніцыя.

эклекты́зм, -у, м. (кніжн.).

Адвольнае аб’яднанне разнародных ідэйных кірункаў, поглядаў, тэорый, мастацкіх элементаў і інш.

Э. у даследаванні.

Э. у мастацтве.

|| прым. эклекты́чны, -ая, -ае.

Эклектычная тэорыя.

Эклектычная архітэктура.

экле́ктык, -а, мн. -і, -аў, м. (кніжн.).

Той, хто схільны да эклектызму, каму ўласцівы эклектызм.

экле́ктыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (кніжн.).

Тое, што і эклектызм.

|| прым. эклекты́чны, -ая, -ае.

экле́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Пірожнае з заварнога цеста з крэмам усярэдзіне.

эко́лаг, -а, мн. -і, -аў, м.

Спецыяліст у галіне экалогіі.

экра́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Паверхня для ўзнаўлення светлавых адбіткаў.

Э. тэлевізара.

2. Заслона, паверхня, якая засцерагае ад уздзеяння шкодных прамянёў, магнітнага поля, гарачыні, святла і інш.

Радыяцыйны э.

3. перан. Кінамастацтва.

Перанесці з’явы жыцця на э.

|| прым. экра́нны, -ая, -ае.

Экранная рама.