Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

магары́ч, -у́, м. (разм.).

Пачастунак, які наладжвае той, хто атрымаў прыбытак у сувязі з выгаднай здзелкай.

Паставіць м.

маге́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

Круглая высокая мужчынская шапка з лямцу, якую раней насілі сяляне.

магі́ла, -ы, мн. -ы, -гі́л, ж.

1. Яма для пахавання памерлых, а таксама насып на месцы пахавання.

Засыпаць магілу.

2. у знач. вык. Аб чым-н. вельмі небяспечным: смерць (разм.).

За здраду — м.

3. перан., у знач. вык. Будзе захавана ў тайне.

Ведаць аднаму і — м.

Адной нагой у магіле (стаяць) — быць блізкім да смерці.

Глядзець у магілу — дажываць свой век, быць блізкім да смерці.

Загнаць (увагнаць, звесці) у магілу — давесці да смерці.

|| памянш. магі́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. магі́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

М. камень.

магі́льшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Рабочы, які капа́е і засыпае магілу.

магі́стр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У некаторых краінах: вучоная ступень, а таксама асоба, якая мае такую ступень.

М. філасофіі.

2. У Сярэднія вякі: кіраўнік духоўна-рыцарскага каталіцкага ордэна.

|| прым. магі́старскі, -ая, -ае.

Магістарская дысертацыя.

М. тытул.

магістра́ль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Галоўная лінія ў сістэме якой-н. камунікацыі (чыгуначнай, электрычнай, тэлеграфнай і інш.).

Чыгуначная м.

Водная м.

2. Цэнтральная шырокая і прамая вуліца горада.

Галоўная м.

|| прым. магістра́льны, -ая, -ае.

М. напрамак.

магістра́т, -а, Ма́це, мн. -ы, -аў, м.

У некаторых заходнееўрапейскіх краінах, а таксама ў Вялікім Княстве Літоўскім: гарадское ўпраўленне.

|| прым. магістра́цкі, -ая, -ае.

магістрату́ра, -ы, мн. -ы, -ту́р, ж.

1. Адна з форм падрыхтоўкі навуковых кадраў з ліку асоб, што маюць вышэйшую адукацыю і рыхтуюцца да атрымання акадэмічнай ступені магістра.

2. У некаторых краінах: назва судовага ведамства.

магі́чны, -ая, -ае.

1. гл. магія.

2. перан. Незвычайны па сіле ўздзеяння на каго-н.

Магічныя словы паэта.

ма́гія, -і, ж.

Сукупнасць дзеянняў і слоў здольных рабіць уплыў на прыроду, людзей з дапамогай звышнатуральных сіл.

Белая магія — паводле сярэдневяковых уяўленняў: чараўніцтва пры дапамозе Боскіх сіл.

Чорная магія — паводле сярэдневяковых уяўленняў: чараўніцтва, якое тлумачыцца ўдзелам і дапамогай пякельных сіл.

|| прым. магі́чны, -ая, -ае.