Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

лайда́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (разм.).

Гультай, бяздзейны, варты пагарды чалавек.

|| ж. лайда́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

|| прым. лайда́цкі, -ая, -ае.

лайда́цтва, -а, н. (разм.).

Гультайства, бяздзейнасць.

лайда́чыць, -чу, -чыш, -чыць; незак. (разм.).

Гультайнічаць, бяздзейнічаць, ухіляцца ад работы, ад абавязкаў.

ла́йка¹, -і, ДМ ла́йцы, мн. -і, ла́ек, ж.

Парода паўночных сабак, якія выкарыстоўваюцца для палявання, язды, аховы статкаў аленяў.

Язда на лайках.

|| прым. ла́ечны, -ая, -ае.

ла́йка², -і, ДМ ла́йцы, ж.

Гатунак мяккай (авечай і казінай) скуры.

|| прым. ла́йкавы, -ая, -ае.

Лайкавыя пальчаткі.

ла́йнер, -а, мн. -ы, -аў, м.

Вялікі акіянскі пасажырскі параход, а таксама мнагамесны самалёт.

Акіянскі л.

Паветраны л.

|| прым. ла́йнерны, -ая, -ае і ла́йнерскі, -ая, -ае.

лак, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Раствор смол у спірце, шкіпінары, алеі і інш., якім пакрываюць паверхню прадметаў, каб надаць ім бляск.

Пакрываць лакам.

2. Бліскучы высахлы слой гэтага раствору на паверхні якога-н. прадмета.

Лакавыя туфлі (са скуры, пакрытай лакам).

3. Касметычны сродак (фарба для пакрыцця пазногцяў або раствор для фіксацыі прычоскі).

Чырвоны л.

|| прым. ла́кавы, -ая, -ае.

Лакавыя фарбы.

лакалізава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -зу́ецца; зак. і незак. (кніжн.).

Сканцэнтравацца (сканцэнтроўвацца) у пэўным месцы, спыніцца (спыняцца) у пэўных межах.

Эпідэмія лакалізавалася.

|| наз. лакаліза́цыя, -і, ж.

лакалізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).

Спыніць (спыняць) пашырэнне чаго-н., абмежаваць (абмяжоўваць) што-н. пэўным месцам; устанавіць, знайсці.

Л. эпідэмію.

|| наз. лакаліза́цыя, -і, ж.

|| прым. лакалізава́ны, -ая, -ае і лакалізо́ваны, -ая, -ае.

лака́льны, -ая, -ае (кніжн.).

Мясцовы, уласцівы толькі пэўнаму месцу; абмежаваны.

Лакальная вайна.

Лакальная сетка.

|| наз. лака́льнасць, -і, ж.