Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Адча́йвацца (БРС), адчаіць (Нас.), адчай ’пакута’ (Гарэц., Інстр. III, Касп.). Рус. отчаяться, укр. відчай. Да прасл. čajati: рус. чаять ’думаць, спадзявацца’, ст.-рус. чаꙗти ’спадзявацца’, серб.-харв. чајати ’чакаць, спадзявацца’ і інш. Параўн. ст.-інд. сā́уаtі ’заўважае, адчувае’, гл. Майргофер, 1, 383; Фасмер, 4, 321.

Адчапі́цца ’адстаць, адысці’ (КЭС, лаг.). Гл. чапляць.

Адчуба́сіць ’аддубасіць’ (Шат.). Кантамінацыя аддубасіць (гл.) і чуб (гл.) (Мартынаў, БЛ, 1972, 1, 18).

Адчуплава́ць ’адсцябаць пугай, бізуном, дубцом’ (КЭС, лаг.). Складаная кантамінацыйная форма. Магчыма, ад адчубасіць (гл.) і адлупцаваць (гл.).

Адчупрыжыць ’выставіць (напаказ)’ (Касп.). Відаць, адносіцца да шырока распаўсюджанай у славянскіх мовах экспрэсіўнай кантамінацыйнай групы слоў з агульным значэннем ’казырыцца, задавацца’, параўн. польск. czupyrzyć się ’задавацца’, чэш. čepyřiti, в.-луж. šepjerić so, славен. čeperiti se і інш. Гл. чапурыцца.

Адчура́цца ’адрачыся’ (КЭС, лаг.) да чур (гл.).

Адчу́хаць ’адчуліць, ажывіць’ (Нас., Бяльк.). Гл. чухаць.

Адчыкры́жыць ’адрэзаць, адсячы’ (Бяльк.). Гл. чыкрыжыць.

Адчыні́ць ’адкрыць’ (Нас., КТС, БРС), адчыняць ’расчыняць (дзверы, вокны)’ (Нас.). Гл. чыніць.

Адчэпна́е ’вымушаны выкуп’ (КЭС, лаг.). Гл. адчапіцца.