Verbum

ра́ма, ‑ы, ж.

1. Аконны пераплёт з устаўленым шклом і без яго. Падвойныя рамы. □ У вузейшай частцы, дзе скляпенне падымалася над долам, была зроблена вузенькая, доўгенькая аконная рама ў чатыры шкельцы. Колас. // Зашклёны пераплёт для аховы раслін ад холаду ў парніках і цяпліцах.

2. Аправа для ўстаўкі ў яе карцін, партрэтаў, люстраў і пад. На астатніх сценах у цяжкіх арэхавых рамах былі развешаны партрэты. Даніленка.

3. Нясучая частка машыны, якой‑н. канструкцыі; станіна. Веласіпедная рама. □ [Йох:] — Міна была падкінута ў топку. Бачыце, рама паравоза цэлая і рэйкі цэлыя. Лынькоў.

4. Прамавугольнік з брусоў або планак для розных патрэб і мэт. У майстэрні было цяпер ціха, і .. [Яругіну] ўжо запякло хутчэй вярнуцца ў тую цішыню, каб напяць на раму палатно і пакласці на яго ўльтрамарын. Карамазаў. // Прыстасаванне для сотаў у вуллі.

•••

Лесапільная рама — машына для падоўжнага распілоўвання бярвення.

рамаза́н, ‑а, м.

1. Дзевяты месяц мусульманскага месячнага календара (месяц посту).

2. Пост у мусульман у гэтую пару, калі веруючыя павінны ўстрымлівацца ад вады і ежы ад усходу да захаду сонца.

[Ад араб. ramadân — гарачы.]

рама́н, ‑а, м.

1. Літаратурна-мастацкі апавядальны твор, звычайна ў прозе, са складаным і развітым сюжэтам. Гістарычны раман. □ У рамане К. Чорнага «Сястра» даецца характэрная для моладзі 20‑х гадоў спрэчка аб будучым лёсе літаратуры і мастацтва. Перкін.

2. Разм. Любоўныя адносіны паміж мужчынам і жанчынай. [Сітнік:] — У мяне быў раман. Мне было сорак пяць гадоў, а ёй дваццаць. Ермаловіч.

•••

Рыцарскі раман — твор заходнееўрапейскай сярэдневяковай літаратуры пра каханне і незвычайныя подзвігі рыцараў.

Круціць раман з кім гл. круціць.

[Фр. roman.]

раманізава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад раманізаваць.

раманізава́цца, ‑зуецца; зак. і незак.

1. Засвоіць (засвойваць) рымскую культуру.

2. толькі незак. Зал. да раманізаваць.

раманізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.

Прымусіць (прымушаць) каго‑, што‑н. засвоіць мову, культуру, звычаі Старажытнага Рыма; правесці (праводзіць) раманізацыю.

раманіза́цыя, ‑і, ж.

Засваенне мовы, культуры і звычаяў Старажытнага Рыма Бародамі, якія падпалі пад уплыў Рымскай імперыі.

рамані́зм, ‑у, м.

Слова або моўны зварот, запазычаныя з раманскіх моў або ўтвораныя па тыпу моўных зваротаў і выразаў гэтых моў.

рамані́ст ​¹, ‑а, М ‑сце, м.

Пісьменнік, аўтар раманаў. Раман «Вайна пад стрэхамі» сведчыць аб высокім майстэрстве маладога раманіста. Дзюбайла.

рамані́ст ​², ‑а, М ‑сце, м.

1. Спецыяліст па раманістыцы ​².

2. Юрыст, спецыяліст па рымскаму праву.

рамані́стка ​¹, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да раманіст ​¹.

рамані́стка ​², ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да раманіст ​².