Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

каўбаса́ і кілбаса́, ы́; мн. ‑ба́сы (з ліч. 2, 3, 4 каўбасы́, кілбасы́), ‑ба́с; ж.

Прадукт харчавання з асоба прыгатаванага мяснога фаршу ў кішачнай або штучнай абалонцы. Сухая каўбаса. Бараная каўбаса. Свіная кілбаса. Ліверная кілбаса. □ На стале красаваліся засмажаныя парасяты, скруткі каўбас, мяса розных гатункаў. Колас.

каўба́снік і кілба́снік, ‑а, м.

Той, хто вырабляе або прадае каўбасу, кілбасу.

каўба́сны і кілба́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да каўбасы, кілбасы. Каўбасная вытворчасць. Кілбасны пах. // Прызначаны для вырабу каўбасы, кілбасы. Каўбасны цэх. Кілбасная фабрыка.

2. у знач. наз. каўба́сная, ‑ай, ж. Уст. Магазін, які гандлюе каўбасой і іншымі мяснымі вырабамі. Зайсці ў каўбасную.

кіл, ‑у, м.

Разнавіднасць гліны з вялікай колькасцю шчолачаў (прымяняецца для мыцця бялізны ў марской вадзе).

[Тур. kil.]

кіла́, ‑ы, ж.

1. Разм. Тое, што і грыжа.

2. Хвароба крыжакветных раслін, пры якой на карэнні ўтвараюцца нарасці.

кіла...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: тысяча, у тысячу разоў, напрыклад: кілават, кіламетр.

[Фр. kilo ад грэч. chilioi — тысяча.]

кілава́т, ‑а, М ‑ваце, м.

Адзінка вымярэння магутнасці электрычнага току, роўная 1000 ват.

кілава́т-гадзі́на, ‑ы, ж.

Адзінка вымярэння энергіі электрычнага току, роўная рабоце, якая выконваецца на працягу 1 гадзіны пры магутнасці току ў 1 кілават.

кілагра́м, ‑а, м.

Адзінка вагі ў Міжнароднай сістэме адзінак, роўная 1000 грамаў.

кілаграмаме́тр, ‑а, м.

Адзінка вымярэння энергіі (работы), роўная рабоце, што затрачваецца для падняцця масы ў 1 кілаграм на вышыню 1 метр.