Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

кіт 1, а́, М кіце́, м.

1. Вялікая марская млекакормячая жывёліна, знешне падобная на рыбу. Грэнландскі кіт.

2. перан. Пра чалавека, які мае выключна важнае значэнне ў якой‑н. галіне, сферы дзейнасці (ад даўнейшага ўяўлення, што Зямля трымаецца на трох кітах). Кіты сучаснай фізікі.

[Грэч. kētos.]

кіт 2, ‑у, М кі́це, м.

Вязкае рэчыва для замазвання шчылін паміж шыбамі і рамай у вокнах. Шыбы зазвінелі, а з некаторых пасыпаўся кіт. Колас.

кіта́б, ‑а, м.

Рэлігійная кніга, напісаная на беларускай мове арабскім пісьмом.

[Араб.]

кітаба́за, ‑ы, ж.

Марское судна, прызначанае для прыёму і перапрацоўкі кітовых туш і абслугоўвання кітабойных суднаў; кітабойная база.

кітабо́ец, ‑бойца, м.

Судна, прызначанае для кітабойнага промыслу.

кітабо́й, ‑я, м.

1. Той, хто займаецца промыслам кітоў. Экіпаж танкера павязе кітабоям флатыліі «Слава» і «Савецкая Украіна», што знаходзяцца цяпер у водах Антарктыкі, разнастайны груз: гародніну, бульбу, садавіну, паліва, пошту. «Звязда».

2. Тое, што і кітабоец.

кітабо́йны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з промыслам кітоў. // Прызначаны для такога промыслу. Кітабойная флатылія.

кітава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. кітаваць.

кітава́цца, ‑туецца; незак.

1. Паддавацца кітаванню. У сухую пагоду вокны добра кітуюцца.

2. Зал. да кітаваць.

кітава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.

Замазваць кітам. Кітаваць вокны. □ — Кіт у нас ёсць, — сказаў Іван, — Тата якраз нядаўна кітаваў шыбы. Васілёнак.

кіта́ец,

гл. кітайцы.