Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

разла́савацца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; зак.

Разм. Стаць вельмі ласым, адчуць яшчэ большае жаданне ласавацца. — Вось каб яшчэ арэхаў знайсці! — прамовіў Мірон. — Разласаваўся, — усміхнуўся Віктар. — Не на кожным кроку гэта здараецца, браток ты мой. Маўр. // перан. Адчуць яшчэ большае жаданне да чаго‑н.; разахвоціцца. (Якім мацней прыціскае .. [Паўлінку] к сабе і хоча пацалаваць) .. [Паўлінка:] Ого! Разласаваўся!.. Купала.

разла́саваць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., каго-што.

Разм. Узбудзіць, узмацніць у кім‑н. жаданне паласавацца, з’есці што‑н. смачнае. Разласаваць дзіця малінаю. // перан. Распаліць, узмацніць у кім‑н. жаданне, ахвоту да чаго‑н. Лёгкая пажыва разласавала яго.

разла́ты, ‑ая, ‑е.

Абл. Які расшыраецца кверху, шырокі ўверсе; разлапісты. Вось мы ўжо сядзім пад разлатай старою елкай. Пянкрат.

разлахма́ціцца, ‑мачуся, ‑мацішся, ‑маціцца; зак.

Разм. Стаць лахматым. Валасы разлахмаціліся.

разлахма́ціць, ‑мачу, ‑маціш, ‑маціць; зак., каго-што.

Зрабіць лахматым. Разлахмаціць валасы. Разлахмаціць вяроўку.

разлахма́чаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад разлахмаціць.

2. у знач. прым. Лахматы, кудлаты. Паднялася сонная разлахмачаная галава.

разлахма́чвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да разлахмаціцца.

разлахма́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да разлахмаціць.

разле́гласць, ‑і, ж.

Даль, прастора, раздолле. Нарэшце выехалі з лесу ў чыстае поле. Разлегласць яго раскінулася зялёным дываном ярыны і азіміны. Сабаленка. На ратушы ўзвіваўся чырвоны сцяг, узняты Адасем Гушкам. Ён быў відзён здалёк, на ўсю разлегласць. Чорны.

разле́глы, ‑ая, ‑ае.

Які мае вялікую разлегласць; шырокі. З аднаго боку да хат падступала разлеглае поле, на якім, як і ў лесе, .. [маці] усё да самай малой драбніцы было знаёма. Мележ. // перан. Раскацісты, шырокі. Грукат і перастук .. колаў [цягніка] разлеглым водгуллем аддаліся ў пустой каробцы вакзала. Карпаў. [Пецька] спаткаў Васіля Рыгоравіча разлеглым звонкім голасам: — Урра, татка прыйшоў! Паслядовіч.