Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

рэфо́рменны, ‑ая, ‑ае.

Уст. Які мае адносіны да рэформы, да часу адмены прыгоннага права ў Расіі.

рэфра́ктар, ‑а, м.

1. Тэлескоп, аб’ектыў якога складаецца з лінз.

2. Уст. Павелічальнае шкло, якое ўзмацняе святло, а таксама лямпа з такім шклом.

[Ад позналацінскага refractio — пераламленне.]

рэфра́ктарны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рэфрактара. Рэфрактарны аб’ектыў. Рэфрактарная лінза.

рэфракто́метр, ‑а, м.

Прыбор для вымярэння паказчыкаў пераламлення праменяў у розных целах.

[Ад лац. refractio — пераламленне і грэч. metre — мераю.]

рэфракцы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рэфракцыі. Рэфракцыйныя з’явы.

рэфра́кцыя, ‑і, ж.

Пераламленне светлавых прамянёў, калі яны праходзяць праз асяроддзе з пераменнымі фізічнымі характарыстыкамі (паказчыкамі пераламлення, шчыльнасцю, дыэлектрычнай пранікальнасцю і пад.).

[Лац. refractio.]

рэфрыжэра́тар, ‑а, м.

1. Частка халадзільнай машыны, у якой за кошт выпарэння вадкасці атрымліваецца нізкая тэмпература; выпарнік (у 1 знач.).

2. Вагон-халадзільнік, судна-халадзільнік і пад. для перавозкі грузаў, якія хутка псуюцца.

[Ад лац. refrigero — ахалоджваю.]

рэфрыжэра́тарны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рэфрыжэратара; забяспечаны рэфрыжэратарам. Рэфрыжэратарная машына. Рэфрыжэратарная ўстаноўка. Рэфрыжэратарнае судна.

рэфрэ́н, ‑а, м.

1. Радок або некалькі радкоў, якія паўтараюцца ў канцы кожнага куплета верша ці песні; прыпеў. Пасля таго як спявачка асабліва прачулена праспявала рэфрэнам «Мой харошы, сінявокі, ты адзіны...» — Сагура нечакана ўзняўся на ногі, разгублена замігаў вачыма і стаяў так, узрушаны. Ракітны.

2. У музычнай форме ронда — галоўная тэма, якая шматкратна паўтараецца ў чаргаванні з рознымі эпізодамі.

[Фр. refrain.]