Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

акупацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да акупацыі. Акупацыйныя парадкі. Акупацыйны рэжым. // Які ажыццяўляе рэжым ваеннай акупацыі. Акупацыйныя ўлады.

акупа́цыя, ‑і, ж.

Часовы захоп тэрыторыі адной дзяржавы ўзброенымі сіламі другой. Акупацыя краіны. Гады акупацыі.

[Лац. occupatio — захоп.]

акупі́раваны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад дзеясл. акупіраваць.

акупі́равацца, ‑руецца; незак.

Зал. да акупіраваць.

акупі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Заняць (займаць) узброенымі сіламі чужую тэрыторыю без атрымання на гэта суверэнных правоў. // перан. Разм. Заняць, захапіць пэўнае месца, памяшканне. Брыгадзіры і аграномы.. акупіравалі ўсю кантору. Дуброўскі.

акупі́цца, акупіцца; зак.

Аплаціцца; прынесці даход, які пакрывае зробленыя расходы. Давайце запросім вучоных, няхай зробяць эканамічны аналіз гаспадаркі, дадуць навуковыя прагнозы. Далібог, акупяцца затраты. Шамякін. // перан. Разм. Апраўдаць сябе, даць станоўчыя вынікі. Твар [айца Міколы] робіцца тужлівым. Але гэта цягнецца толькі момант, бо яго турбота, яго, можна сказаць, пакута шчодра акупілася вынікам намаганняў. Колас.

акупі́ць, акуплю, акупіш, акупіць; зак., што.

Вярнуць патрачаныя на што‑н. сродкі; пакрыць выдаткі даходам. Цаліна дала дзяржаве самы ганны хлеб, а новыя саўгасы ўжо здолелі акупіць затраты, зробленыя на іх заснаванне. Барсток. // перан. Разм. Выкупіць, скупіць, загладзіць. Паправіць памылку і акупіць віну.

аку́плены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад акупіць.

аку́плівацца, ‑аецца.

Незак. да акупіцца.

аку́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да акупіць.