Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

акумуля́тарны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да акумулятара. Акумулятарная батарэя. Акумулятарная лямпачка.

акумуляты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да акумуляцыі. Акумулятыўны працэс.

акумуля́цыя, ‑і, ж.

Спец. Збіранне. накапленне, канцэнтраванне. Акумуляцыя энергіі. Акумуляцыя капіталу.

[Лац. accumulatio — накапленне.]

акуна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да акунуцца.

2. Зал. да акунаць.

акуна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да акунуць.

акунёвы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да акуня.

2. у знач. наз. акунёвыя, ‑ых. Сямейства драпежных рыб, да якога адносяцца акунь, ёрш, судак.

акуну́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад акунуць.

акуну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

1. Апусціцца ў ваду на некаторы (звычайна кароткі) час. Ліда раней за ўсіх зайшла на глыбокае месца, акунулася і паплыла. Шамякін. Калі мы самі ўрэшце адважыліся акунуцца, адразу зразумелі, чаму так мала плыўцоў на гэтым гарачым беразе. Лынькоў. // перан. Быць ахопленым чым‑н.; апусціцца ў што‑н. Праваднік уключыў электрыку, і купэ акунулася ў бледна-зялёнае святло. Васілевіч. Мы выйшлі з сада на сенажатную дарогу і акунуліся ў сінія, шаўковыя туманы. Пестрак.

2. перан. Поўнасцю аддацца якой‑н. справе. Восенню 1904 года Алаіза Пашкевіч пераехала ў Вільню, каб у губернскім горадзе акунуцца ў рэвалюцыйныя справы. С. Александровіч.

•••

Акунуцца з галавой у што — поўнасцю аддацца якой‑н. рабоце, дзейнасці.

акуну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.

Апусціць у вадкасць на некаторы (звычайна кароткі) час. Лясніцкі ўпаў перад.. [ручаём] на калені, потым лёг ніцма, напіўся і акунуў у халодную ваду галаву. Шамякін.

аку́нь, ‑я, м.

Драпежная рыба сямейства акунёвых зеленавата-жоўтага колеру з чорнымі папярочнымі палоскамі і з чырванаватымі ніжнімі плаўнікамі.