Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

сы́пнуцца, ‑нецца; зак.

Аднакр. да сыпацца.

сы́пнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Аднакр. да сыпаць.

сыпны́, ‑ая, ‑ое.

У выразе: сыпны тыф гл. тыф.

сыпня́к, ‑у, м.

Разм. Сыпны тыф. — Сыпняк у яго [Кастуся], — сказаў .. [фельчар]. — Ён даўно ўжо хворы? Галавач.

сыпу́часць, ‑і, ж.

Уласцівасць сыпучага. Сыпучасць пяску.

сыпу́чы, ‑ая, ‑ае.

1. Тое, што і сыпкі (у 1 знач.). Тут ру да сапраўды падобная на соль — сыпучая, толькі ружовая. Чаркасаў. З пылам сыпучым .. Вецер пад полем не раз пралятаў. Колас. За вокнамі скавытаў вецер і гнаў сухі сыпучы снег. Грахоўскі. Ад грэйдэрнай сыпучай магістралі Сцяжынка ўлева павяла. Астрэйка.

2. Які рассыпаецца; пушысты, лёгкі (пра валасы). Люська спярша расчэша свае вільготныя кудзеркі, затым бярэцца за Сабініны валасы — важкія, сыпучыя каштанавыя пасмы. Ракітны.

сыр, ‑у; мн. сыры, ‑оў; м.

Харчовы прадукт, які робіцца з малака, што заквашваецца пэўным спосабам. Галандскі сыр.

•••

Плаўлены сыр — сорт мяккага сыру.

Плаваць (качацца) як сыр у масле гл. плаваць.

сы́ра, безас. у знач. вык.

Пра наяўнасць або лішак дзе‑н. вільгаці. Тут [у калдобінах] сыра, і грыбы растуць усё лета, з вясны. Пташнікаў. Унізе было цёмна і сыра, як у глыбокім склепе. Мележ.

сыра...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: у сырым, нявараным выглядзе, напрыклад: сырасолены, сыравэнджаны.

сырава́р, ‑а, м.

Спецыяліст па сыраварству.