Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

суко́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сукна, з’яўляецца сукном. Суконная пража. Суконныя тканіны. □ [Баба:] — А я корціку аснавала шэсць губак... аснова парцяная, а ўток суконны будзе... Нікановіч. // Пашыты з сукна. [Тэкля] была апранута ў чыстую доўгую спадніцу і дабротны суконны сак. Краўчанка. Наперад выйшаў Пракоп у саматканым суконным фрэнчы. Грахоўскі.

2. Які служыць для вырабу сукна або гандлю сукном. Суконная фабрыка. Суконная мануфактура.

3. Які займаецца вырабам сукна або гандлем сукном. Сачыла рупліва бяльмо цыферблата. — Ці добра спіцца суконным магнатам. Панчанка.

4. перан. Невыразны; грубы. Суконная мова. □ Але гэта, відаць, часта бывае з усімі, хто бярэцца за пяро: у галаве носіш тое, што можа ўсхваляваць, запаліць чытача, а як сядзеш пісаць, дык з-пад пяра выходзяць нейкія вялыя, суконныя словы і думкі. Сабаленка. — Ото ж, якая дробязь, — Адказ я пачуў суконны. — Дасць вам даведку робат — Намеснік мой электронны. Макаль.

•••

Суконнае рыла гл. рыла.

суко́ншчык, ‑а, м.

1. Спецыяліст па вырабу сукнаў.

2. Уст. Гандляр сукном або ўладальнік суконнай фабрыкі.

су́кравіца, ‑ы, ж.

Жаўтаватая вадкасць з дамешкай крыві, якая выдзяляецца з пашкоджаных тканак і поласцей цела. З раны на галаве нават і цяпер яшчэ сачылася сукравіца. Машара.

су́кравічны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сукравіцы. Сукравічныя выдзяленні.

сукры́стасць, ‑і, ж.

Абл. Уласцівасць сукрыстага.

сукры́сты, ‑ая, ‑ае.

Абл. Кучаравы. У сына чорныя сукрыстыя валасы. Галавач.

сукуле́нты, ‑аў; адз. сукулент, ‑у, М ‑нце, м.

Шматгадовыя расліны з тоўстым сакавітым лісцем або сцёбламі, што ўтрымліваюць шмат вады і слізі.

[Лац. succulentus — сакавіты.]

суку́пнасць, ‑і, ж.

Спалучэнне, агульная колькасць, сума чаго‑н. Мова замацоўвае кожную думку паасобку і ўсю сукупнасць думак чалавека. Юрэвіч. Колькасць запазычанай лексікі і яе характар залежаць перш за ўсё ад сукупнасці фактараў гістарычнага, культурнага і сацыяльна-эканамічнага парадку. Жураўскі.

суку́пны, ‑ая, ‑ае.

Аб’яднаны, сумесны, агульны. Сукупныя намаганні.

•••

Сукупны грамадскі прадукт гл. прадукт.