Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

рэду́ктар, ‑а, м.

1. Механізм, які служыць для перадачы вярчэння ад аднаго вала да другога (зубчастая, чарвячная перадача).

2. Прыбор, які служыць для зніжэння ціску вадкасці, газу ў сістэме рухавікоў.

[Ад лац. reductor — адводчык.]

рэду́ктарны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рэдуктара, прызначаны для вырабу рэдуктараў. Рэдуктарны цэх.

рэдукцы́йны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да рэдукцыі (у 1–4 знач.).

рэду́кцыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Пераход ад складанага да больш простага; паслабленне чаго‑н. у якіх‑н. адносінах.

2. Адміранне, спрашчэнне будовы органа ў сувязі са стратай яго функцыі.

3. Узнаўленне элемента з вокіслу.

4. Скарачэнне, памяншэнне якой‑н. велічыні.

5. Паслабленне работы органаў мовы пры вымаўленні вядомага гука мовы.

[Ад лац. reducere — вяртаць; прыводзіць у пэўны стан.]

рэдуплікава́ны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Утвораны пры дапамозе рэдуплікацыі. Рэдуплікаваныя асновы.

рэдупліка́цыя, ‑і, ж.

Спец. Словаўтварэнне пры дапамозе падваення асновы слова (напрыклад: чуць-чуць, ледзь-ледзь).

[Ад лац, reduplicatio — падваенне.]

рэду́т, ‑а, М ‑дуце, м.

Уст. Палявое земляное ўмацаванне, акружанае валам і ровам.

[Фр. redoute.]

рэдынго́т, ‑а, М ‑гоце, м.

Уст. Доўгі сурдут шырокага крою для верхавой язды.

[Англ. riding-coat.]

рэдэмарка́цыя, ‑і, ж.

Спец. Аднаўленне пагранічных знакаў на дзяржаўнай граніцы.

[Фр. redémarcation.]