Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

перкутава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., каго.

Зрабіць (рабіць) перкусію.

перл,

гл. перлы.

пе́рлавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да перлаў (у 1 знач.).

перламу́тр, ‑у, м.

Каштоўнае цвёрдае рэчыва з пералівістай афарбоўкай, якім пакрыты ўнутры некаторыя ракавіны і якое служыць для ўпрыгожанняў і дробных вырабаў.

[Ням. Perlmutter ад Perle — жамчужына і Mutter — маці.]

перламу́травы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да перламутру, складаецца з перламутру. Перламутравы слой. // перан. Які нагадвае чым‑н. перламутр. Перламутравы бляск. □ [Хмары] як бы ўзняліся, у іх з’явіліся перламутравыя прамыіны-прасветліны, і навокал паяснела. Карпаў.

2. Зроблены з перламутру; аздоблены перламутрам. Перламутравыя гузікі. Перламутравыя клавішы акардэона. □ З рукавоў пінжака высунуліся белыя шырокія манжэты з перламутравымі запінкамі. Баранавых.

перламу́траўка, ‑і, ДМ ‑раўцы; Р мн. ‑равак; ж.

Дзённы матыль з бліскучымі перламутравымі крапінкамі пад крыламі.

пе́рлаўка, ‑і, ДМ ‑лаўцы; Р мн. ‑лавак; ж.

Травяністая расліна сямейства злакавых з лінейным лісцем і суквеццем у выглядзе мяцёлкі.

пе́рлінь, ‑я, м.

Карабельны пяньковы трос таўшчынёю 10–15 см.

[Ад гал. paardelijn ад paard — конь і lijn — канат.]

перлі́т, ‑у, М ‑ліце, м.

Спец.

1. Шклопадобная вулканічная парода, якая выкарыстоўваецца як будаўнічы і ізаляцыйны матэрыял.

2. Адна са структурных частак жалезавугляродзістых сплаваў (сталі, чыгуну).

[Фр. perlite.]

перлі́тавы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да перліту. Перлітавая структура. // З прымессю перліту. Перлітавая сталь.