Verbum

радыя́н, ‑а, м.

Вугал, які адпавядае дузе, даўжыня якой роўна яе радыусу; выкарыстоўваецца як адзінка вымярэння вуглоў.

[Ад лац. radius — прамень.]

радыя́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да радыяна. Радыяннае вымярэнне вуглоў.

радыя́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Спец. Пункт нябеснай сферы, з якога быццам выходзяць бачныя шляхі метэораў і які ўстанаўліваецца мысленным прадаўжэннем шляхоў метэораў у адваротным напрамку да ілюзорнага перасячэння іх.

[Ад лац. radians, radiantis — які выпрамяняе.]

радыя́тар, ‑а, м.

1. Прыстасаванне для ахаладжэння вады або масла, паветра ў маторах аўтамабіляў, трактараў, самалётаў і пад. Паветрана-масляны радыятар. □ Шафёр заліў ваду ў радыятар, і машына памчала далей. Кулакоўскі.

2. Награвальны прыбор цэнтральнага ацяплення, які ўяўляе сабой сістэму труб з гарачай вадой або парай унутры. Нішто не перашкаджае цяпер думаць дома, грэючы спіну каля радыятара. Шамякін.

[Ад лац. radio — выпраменьваю.]

радыя́тарны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да радыятара. Радыятарная ўстаноўка. Радыятарны завод.

радыяўсто́йлівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць радыяўстойлівага.

радыяўсто́йлівы, ‑ая, ‑ае.

Устойлівы да радыяцыі.

радыяхі́мія, ‑і, ж.

Раздзел хіміі, які вывучае фізіка-хімічныя і хімічныя ўласцівасці радыеактыўных рэчываў, а таксама метады іх вылучэння, канцэнтравання і ачысткі.

радыяцы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да радыяцыі, звязаны з ёю. Радыяцыйная энергія. Радыяцыйнае выпрамяненне. Радыяцыйная бяспека.

радыя́цыя, ‑і, ж.

Выпрамяненне электрамагнітных хваль. Радыяцыя зямлі. □ У ясны дзень галоўная роля належыць прамой сонечнай радыяцыі, а пры больш або менш суцэльнай воблачнасці — рассеянай. Прырода Беларусі. // Электрамагнітныя хвалі, выпрамененыя якой-небудзь крыніцай. Вымярэнне радыяцыі. Доза радыяцыі. □ Упершыню нябачны агонь радыяцыі апёк рукі адважнай даследчыцы атама Марыі Складоўскай-Кюры. «Маладосць».

[Лац. radiatio — выпрамяненне.]