Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

рэду́кцыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Пераход ад складанага да больш простага; паслабленне чаго‑н. у якіх‑н. адносінах.

2. Адміранне, спрашчэнне будовы органа ў сувязі са стратай яго функцыі.

3. Узнаўленне элемента з вокіслу.

4. Скарачэнне, памяншэнне якой‑н. велічыні.

5. Паслабленне работы органаў мовы пры вымаўленні вядомага гука мовы.

[Ад лац. reducere — вяртаць; прыводзіць у пэўны стан.]

рэдуплікава́ны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Утвораны пры дапамозе рэдуплікацыі. Рэдуплікаваныя асновы.

рэдупліка́цыя, ‑і, ж.

Спец. Словаўтварэнне пры дапамозе падваення асновы слова (напрыклад: чуць-чуць, ледзь-ледзь).

[Ад лац, reduplicatio — падваенне.]

рэду́т, ‑а, М ‑дуце, м.

Уст. Палявое земляное ўмацаванне, акружанае валам і ровам.

[Фр. redoute.]

рэдынго́т, ‑а, М ‑гоце, м.

Уст. Доўгі сурдут шырокага крою для верхавой язды.

[Англ. riding-coat.]

рэдэмарка́цыя, ‑і, ж.

Спец. Аднаўленне пагранічных знакаў на дзяржаўнай граніцы.

[Фр. redémarcation.]

рэе́стр, ‑а, м.

Пералік, спіс. Ёсель хоць і быў непісьменны, але вёў строгі рэестр імянін і ўсякіх сямейных свят у Панямоні. Колас. // Кніга для запісу спраў і дакументаў. Трэба дакументы сістэматызаваць, парабіць ім рэестры, каб было добра відаць, што адкуль і куды ідзе. Скрыган.

[Ад лац. registrum.]

рэестрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.

Уносіць у рэестр, запісваць для ўліку. Пачалі запісваць рабочых, рэестраваць, арганізоўваць. Гарэцкі.

рэе́стравы, ‑ая, ‑ае.

Унесены ў спіс, кнігу; зарэгістраваны. Рэестравае слова.

рэ́ечны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рэйкі. // Зроблены з рэек. Рэечны каркас.