Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

акліматыза́цыя, ‑і, ж.

Прыстасаванне да новых кліматычных і іншых жыццёвых умоў.

акліматызо́ўвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да акліматызавацца.

2. Зал. да акліматызоўваць.

акліматызо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да акліматызаваць.

аклюзава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Спец. Мець здольнасць паглынаць газы, рабіць аклюзію ​1.

аклю́зія 1, ‑і, ж.

Спец. Паглынанне газаў расплаўленымі або цвёрдымі металамі.

[Ад лац. occlusio — заключэнне.]

аклю́зія 2, ‑і, ж.

Спец. Суадносіны зубоў верхняй і ніжняй сківіц у самкнутым стане; прыкус.

[Ад лац. occlusio — заключэнне.]

акмеі́зм, ‑у, м.

Мадэрнісцкая плынь у рускай літаратуры, якая ўзнікла ў 1912–1913 гг. і адстойвала прынцыпы «чыстага мастацтва», індывідуалізм.

[Ад грэч. akme — вяршыня.]

акмеі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Паслядоўнік акмеізму.

акмеі́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да акмеіст.

акмеі́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да акмеізму.

акно́, ‑а; мн. вокны, акон, вокнам; н.

1. Праём у сцяне будыніны для святла і паветра. Дом на пяць акон. // Зашклёная рама. Уставіць акно. Разбіць акно. // Падаконнік. Палажыць на акно. Сядзець на акне. // Растуліна ў якім‑н. апараце, машыне. Скідальнае акно ў жняярцы. // перан. Выхад, доступ да чаго‑н. Рэвалюцыя адкрыла нашым людзям акно ў шырокі свет. «Полымя».

2. Рэшткі вадаёма ў балоце, дрыгве; апарына. Дзе-нідзе свінцовымі вокнамі зманліва блішчалі праёмы вады. Ракітны.

3. Разм. Вольны прамежак часу ў раскладзе заняткаў педагога.

•••

Венецыянскае акно — вялікае акно, якое складаецца з трох частак (звычайнага акна і двух паўакон па баках).

Глухое акно — акно, зробленае для формы, а не для карыстання.

Італьянскае акно — акно з трох ці чатырох створак.

Чортава акно — глыбокая ўпадзіна з вадою сярод балота.