Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

семафо́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.

Разм. Сігналізаваць (флажкамі, сігнальным апаратам і пад.). Семафорыць рукамі.

се́мачкі, ‑чак; адз. семачка, ‑а, н.

Разм. Тое, што і сёмкі. Міша звярнуў на хлапца ўвагу таму, што той вельмі ж заўзята лузгаў семачкі, выплёўваючы шкарлупкі проста пад ногі. Якімовіч.

семачо́к, ‑чку, м.

Шматгадовая травяністая лекавая расліна сямейства першакветных.

се́мдзесят, сямідзесяці, Т сямюдзесяццю, ліч. кольк.

Лік і лічба 70. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 70. Семдзесят гадоў. □ За трое сутак [партызаны] прайшлі ад сваёй базы больш чым семдзесят кіламетраў. Шахавец.

семе́стр, ‑а, м.

Навучальнае паўгоддзе ў вышэйшых ці спецыяльных сярэдніх навучальных установах. [Докін:] — Зайдзіце [Жаркевіч] пасля да мяне, мо што-небудзь прыдумаем, каб у другім семестры было лягчэй. Карпаў.

[Ад лац. semestris — шасцімесячны.]

семе́стравы, ‑ая, ‑ае.

Які адбываецца на працягу ці ў канцы семестра. Семестравыя экзамены.

се́мечка, ‑а; Р мн. ‑чак; ж.

1. Памянш.-ласк. да семя (у 1 знач.).

2. Семя ў плодзе некаторых раслін: яблыні, грушы і інш.; зярнятка. Семечка грушы.

се́мечкавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае семечкі (у 2 знач.). Семечкавыя плады. // у знач. наз. се́мечкавыя, ‑ых. Пладовыя дрэвы, плод якіх мае семечкі (у 2 знач.). Ураджай семечкавых.

семіётыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. Тое, што і семіялогія.

2. Спец. Вучэнне аб прыкметах хваробы.

[Ад грэч. sēméion — знак.]

семіна́р, ‑а, м.

1. Практычныя заняткі студэнтаў у вышэйшай навучальнай установе па якому‑н. спецыяльнаму прадмету, тэме; абмеркаванне студэнцкіх ці аспіранцкіх дакладаў. Семінары па літаратуры.

2. Групавыя заняткі, гурток для павышэння кваліфікацыі, ідэйна-палітычнага ўзроўню. Семінар прапагандыстаў. □ Быў семінар кінакрытыкаў. Мы глядзелі чатыры-пяць фільмаў у дзень. «Маладосць».

[Ад лац. seminarium — рассаднік.]