Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

рэпатрыі́раваны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад рэпатрыіраваць.

рэпатрыі́равацца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак. і незак.

1. Вярнуцца (варочацца) на радзіму з эміграцыі, з палону і пад.

2. толькі незак. Зал. да рэпатрыіраваць.

рэпатрыі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., каго-што.

Зрабіць (рабіць) рэпатрыяцыю.

рэпатрыя́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Асоба, якая вяртаецца на радзіму ў выніку рэпатрыяцыі.

рэпатрыя́нтка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да рэпатрыянт.

рэпатрыя́цыя, ‑і, ж.

Зварот на радзіму ваеннапалонных, бежанцаў, перасяленцаў.

[Ад лац. repatriare — варочацца на радзіму.]

рэ́пацца, ‑аецца; незак.

Разм. Трэскацца, лопацца. [Паліна], такая маленькая, працуе там, на перамычцы, дзе раве сівер, ад якога рэпаюцца вусны і робіцца задубелым і непрыгожым твар. Савіцкі. Гэта рэпаецца спелы Жоўты струк, тугі і поўны, І на свет выходзіць белы Зіхатлівы твар бавоўны. Кірэенка.

рэпеле́нты, ‑аў; адз. рэпелент, ‑у, М ‑нце, м.

Сродкі для адпуджвання насякомых, птушак, грызуноў, якія шкодзяць пасевам.

[Ад лац. repello — адганяю.]

рэпе́р, ‑а, м.

1. У геадэзіі — спецыяльны знак для абазначэння і замацавання на мясцовасці пункта з вызначанай вышынёй.

2. У матэматыцы — сукупнасць лінейна незалежных вектараў, узятых у пэўным парадку і адкладзеных ад агульнага пачатку.

3. Дапаможны пункт на мясцовасці ці ў паветры, па якім робіцца прыстрэлка з далейшым пераносам агню для паражэння цэлі.

[Фр. repère — метка, знак, зыходны пункт.]

рэпертуа́р, ‑у, м.

Сукупнасць п’ес, песень і іншых твораў, якія выконваюцца ў тэатры, на эстрадзе і пад. Увесь рэпертуар рэвалюцыйных тагачасных песень праспявалі настаўнікі зладжаным хорам, праходзячы міма лясніцтва і праз шляхецкі засценак, а потым і праз лес. Колас. П’есы К. Чорнага «Ірынка» і «Бацькаўшчына» ўзбагачалі беларускі нацыянальны рэпертуар. Луфераў. // Спіс роляў, літаратурных ці музычных твораў, якія выконваюцца акцёрам. Рэпертуар артыста. Рэпертуар дэкламатара.

[Фр. répertoire.]