Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

рэлье́фнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць рэльефнага. Фаўн з часам прыдбаў высакародную цёмную паціну, уцёртую ў мармур. Яна не зніжала яго белі, а толькі надавала яму рэльефнасць і прыгажосць жывога цела. Караткевіч.

рэлье́фны, ‑ая, ‑ае.

1. Які выступае над паверхняй, выпуклы. На каменных плітах высечаны рэльефныя фігуры людзей — партрэты пахаваных. В. Вольскі. Горад ляжаў унізе, быццам на рэльефнай карце. Мележ.

2. перан. Выразны, ясны.

рэлятыві́зм, ‑у, м.

Ідэалістычнае філасофскае вучэнне, якое адмаўляе магчымасць аб’ектыўнага пазнання свету на падставе адноснасці ўсіх нашых ведаў.

[Ад лац. relativus — адносны.]

рэлятыві́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Паслядоўнік рэлятывізму.

рэлятыві́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рэлятывізму, да рэлятывіста. Рэлятывісцкія погляды.

рэляты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які вызначаецца ў параўнанні, супастаўленні з чым‑н. іншым; адносны. Рэлятыўныя веды.

[Лац. relativus.]

рэля́цыя, ‑і, ж.

Уст.

1. Данясенне, паведамленне аб баявых дзеяннях. Напалеону засталося адно: сядзець на барабане з падзорнаю трубою, час ад часу паглядаць праз яе на дымавыя аблокі і чакаць паведамленняў-рэляцый аб выніках. Дубоўка. // Паведамленне пра якія‑н. падзеі, факты. Па суроваму загаду на ногі ўзнялася ўся жандармерыя і паліцыя Гродзеншчыны, паляцелі сакрэтныя дэпешы і рэляцыі ў Вільню. С. Александровіч.

2. Апісанне баявога подзвігу якой‑н. асобы ці воінскай часці пры прадстаўленні іх да ўзнагароды.

[Ад лац. relatio — паведамленне, даклад.]