Verbum

рап’ём, прысл.

Абл. Неадчэпна, назойліва. [Метак:] — Не перажывай. Мае грахі рап’ём да цябе не прыліпнуць. Бажко.

рапі́ра, ‑ы, ж.

Колючая халодная зброя з доўгім і гнуткім чатырохгранным клінком, якая ў цяперашні час ужываецца толькі ў вучэбным і спартыўным фехтаванні. Фехтаванне на рапірах.

[Фр. rapière.]

рапіры́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Спартсмен, які займаецца фехтаваннем на рапірах.

рапіры́стка, ‑і, ДМ ‑стцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да рапірыст.

ра́пны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які змяшчае ў сабе рапу. Рапны раствор.

рапс, ‑у, м.

Алейная і кармавая травяністая расліна сямейства крыжакветных з жоўтымі кветкамі і шыза-зялёнымі лістамі.

[Ням. Raps.]

ра́псавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да рапсу; прыгатаваны з рапсу. Рапсавы алей. Рапсавая макуха.

2. Як састаўная частка назваў насякомых. Рапсавы кветкаед.

рапсо́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Вандроўны пясняр, збіральнік народных песень, выканаўца эпічных паэм у Старажытнай Грэцыі. Калісьці, у старой Эладзе, хадзілі вандраваць рапсоды. Дубоўка.

[Грэч. rhápsōdoi ад rháptō сшываю і ōdē песня.]

рапсо́дыя, ‑і, ж.

1. У Старажытнай Грэцыі — эпічная песня пра легендарных герояў і багоў, якую выконваў рапсод пад акампанемент струннага інструмента.

2. Віртуозны інструментальны твор на тэмы народных песень і танцаў. Венгерская рапсодыя Ліста. Рапсодыя для фартэп’яна з аркестрам.

[Грэч. rhapsōdía — песня рапсода, раздзел эпічнай паэмы.]

ра́птам, прысл.

1. Знянацку, нечакана, неспадзявана. І такая раптам спакуса з’явілася ў Міхася націснуць на курок, што аж галава закружылася. Якімовіч. Насцярожанае маўчанне ночы парушылася раптам нечаканым раскатам грому. Васілевіч. [Толяк] раптам заўважыў, што .. [Зося] зграбная і прыгожая. Чорны. // Ураз, адразу. Страляніна пачалася раптам. Тармола. Пачалася мітусня, страляніна. Маўклівы цёмны лес раптам ажыў, напоўніўся шумам, трэскам сухога галля і зламаных дрэў. В. Вольскі.

2. у знач. узмацняльнай часціцы. Адпавядае па значэнню словам: «калі», «а калі», «а што, калі» і пад. [Васіль:] — Быў міг, калі я падумаў: а раптам не прыйдзеш? Шамякін. — Хутчэй збірайся! — Я зранку яшчэ сабралася, — адказала Марына, — але трывожылася, раптам ты білетаў не дастанеш. Корбан.