по́мста, ‑ы, ДМ ‑сце, ж.
Адплата за прычыненае зло. Ідуць, закованыя ў сталь, На нас драпежнікі і каты... Народ, на бой рашучы устань! Устань для помсты і расплаты! Крапіва. // Жаданне адпомсціць. І ў самых запаветных тайніках .. [Міхасёвай] мары гарыць яшчэ незгасальная іскра помсты самому каменданту .. за смерць бацькі. Якімовіч.
•••
Кроўная помста — помста забойствам за забойства сваяка як перажытак родавага ладу.
по́мсціцца, ‑мшчуся, ‑мсцішся, ‑меціцца; незак.
Тое, што і помсціць. І цяжка было зразумець, ці .. [Андрэй] сапраўды шкадуе аб тым, што прыгадаўся ўчарашні вечар, ці помсціцца Марыне. Шахавец.
по́мсціць, ‑мшчу, ‑мсціш, ‑меціць; незак.
Чыніць помсту каму‑н. [Міхаіл] помсціў ненавісным ворагам за кроў і слёзы сваёй знявечанай радзімы. Краўчанка.
по́начы, прысл.
Ноччу. [Вольга Віктараўна:] — А чаму вы не хочаце начаваць? [Лабановіч:] — Я люблю хадзіць поначы. Колас.
по́нізу, прысл.
Знізу, унізе. Перад вокнамі лапушацца кусты вяргіні і цягнуцца аж пад самае застрэшша цыбатыя мальвы, а понізу высцілаюцца пярэстая шаўкавіца і зялёны барвенак. Вітка.
по́нчык, ‑а, м.
Круглы смажаны ў тлушчы піражок.
[Польск. pączek.]
поп, папа, м.
Разм. Свяшчэннік. Заборцаўскі поп накіраваўся на цвінтар, каб пачаць раннюю службу. Колас. Поп саграшыў, а дзяка вешаюць. Прыказка.
•••
На папа (ставіць, паставіць і пад.) — стаўма, вертыкальна.
Шалёны поп хрысціў каго — пра неўраўнаважанага, схільнага да неабдуманых учынкаў чалавека.
по́паўзень, ‑зня, м.
Маленькая птушачка атрада вераб’іных, якая вельмі спрытна лазіць па дрэвах уверх і ўніз галавой. Па ствалу суседняга дрэва прабег зверху ўніз попаўзень. Хомчанка.